Podstawa opodatkowania w przypadku zasiedzenia; wyłączenie nakładów z podstawy (art. 7 ust. 4 i 5 u.p.s.d.)

Nie można zgodzić się z twierdzeniem organu interpretacyjnego, że treść przepisów art. 7 ust. 4 i 5 u.p.s.d. wyklucza możliwość uznania nakładów w postaci wybudowania budynku w innym przypadku niż zasiedzenie. Taka wykładnia w sposób nieuprawniony zawęża pojęcie tego rodzaju długów (roszczenia o zwrot nakładów) jedynie do przedmiotu zasiedzenia. Przepisy art. 7 ust. 4 i 5 u.p.s.d. stanowią w istocie regulację szczególną, uwzględniającą specyfikę tego sposobu nabycia własności. której celem jest uproszczenie ustalenia podstawy opodatkowania. Ustawodawca przewidział, że zasiedzenie nieruchomości jest długotrwałym procesem, w związku z czym określenie wartości nabytych rzeczy i praw, a przede wszystkim wartości dokonanych nakładów w czasie posiadania przed zasiedzeniem mogłoby sprawić znaczne trudności. Skoro roszczenia skarżącej mieszczą się w pojęciu długów z art. 7 ust. 1 u.p.s.d., treść przepisów dotyczących zasiedzenia nie może uniemożliwiać uwzględnienia w podstawie opodatkowania roszczeń z tytułu nakładów przy innych rodzajach nabycia. 

Wyrok NSA z dnia 5 maja 2021 r., III FSK 2794/21

Standard: 87909 (pełna treść orzeczenia)

Pojęcie wartość użyte w art. 7 ust. 4 u.p.s.d. oznacza wartość rzeczywistą poniesionych nakładów. Nie jest to wartość rynkowa, która abstrahuje od rzeczywistej wartości transakcji, czy poniesionych wydatków. 

W sytuacji, gdy zdaniem organów kwota nakładów w wysokości 50 000 zł nie może zostać uwzględniona, gdyż z uwagi na zmiany społeczno-gospodarcze nie odpowiada realnej wartości poniesionych nakładów, organy podatkowe powinny zastosować taki mechanizm obliczenia wartości tych nakładów, który odpowiadałby realnej wartości z dnia ich dokonania. Jest to istotne w sytuacji stosowania art. 7 ust. 4 u.p.s.d., gdzie nakłady ze względu na instytucję zasiedzenia często ponoszone były przed wieloma laty.

Pojęcie "wartość" użyte w art. 7 ust. 4 u.p.s.d. to faktyczna, rzeczywista wartość nakładów. Nie jest to zatem wartość rynkowa, o której stanowi art. 7 ust. 1 u.p.s.d.

W celu zinterpretowania pojęcia "wartość" odwołać się można do jego znaczenia słownikowego. Otóż zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN (dostępny w Internecie) wartość może być rozumiana jako:

1. «to, ile coś jest warte pod względem materialnym»

2. «cecha tego, co jest dobre pod jakimś względem»

3. «posiadanie zalet»

4. «zasady i przekonania będące podstawą przyjętych w danej społeczności norm etycznych»

5. «liczba określająca, ile jednostek zawiera dana wielkość fizyczna lub wielkość mogąca zastąpić wyrażenie algebraiczne, jego zmienne»

W przepisie podatkowym pojęcie to zostało użyte w pierwszym z wymienionych znaczeń, czyli "to, ile coś jest warte pod względem materialnym".

Wyrok NSA z dnia 26 listopada 2015 r., II FSK 2549/13

Standard: 87897 (pełna treść orzeczenia)