Zakres zastosowania rozporządzenia nr 1259/2010 o współpracy w dziedzinie prawa właściwego dla rozwodu i separacji prawnej (art. 1 rozp. nr 1259/2010)

Rozporządzenie Rady (UE) nr 1259/2010 z dnia 20 grudnia 2010 r. w sprawie wprowadzenia w życie wzmocnionej współpracy w dziedzinie prawa właściwego dla rozwodu i separacji prawnej (Dz.U. 2010, L 343, s. 10) ma zastosowanie jedynie do rozwiązania małżeństwa lub sytuacji, w których więzy małżeńskie ulegają rozluźnieniu. Prawo określone na podstawie norm kolizyjnych przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu powinno mieć zastosowanie do przyczyn rozwodu i separacji prawnej.

Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć jednak zastosowania do unieważnienia małżeństwa.

Kwestie wstępne jak zdolność do czynności prawnych lub ważność małżeństwa oraz kwestie takie jak wpływ rozwodu lub separacji prawnej na sprawy majątkowe, nazwisko, odpowiedzialność rodzicielską, obowiązki alimentacyjne lub wszelkie inne środki dodatkowe powinny podlegać normom kolizyjnym mającym zastosowanie w uczestniczącym państwie członkowskim, którego to dotyczy.

Niniejsze rozporządzenie powinno zapewnić uczestniczącym państwom członkowskim jasne i kompletne ramy prawne w dziedzinie prawa właściwego dla rozwodu i separacji prawnej, zagwarantować obywatelom rozwiązania odpowiednie pod względem pewności prawa, jego przewidywalności i elastyczności oraz zapobiegać sytuacjom, w których jedno z małżonków wnosi pozew o rozwód, ubiegając współmałżonka, aby zagwarantować sobie tym samym zastosowanie w postępowaniu określonego systemu prawa, który uznaje za korzystniejszy z punktu widzenia własnych interesów.

Przedmiotowy zakres stosowania i część normatywna niniejszego rozporządzenia powinny być spójne z rozporządzeniem [Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczącym jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylającym rozporządzenie (WE) nr 1347/2000 (Dz.U. 2003, L 338, s. 1), uchylone ze skutkiem od dnia 1 sierpnia 2022 r. rozporządzeniem Rady (UE) 2019/1111 z dnia 25 czerwca 2019 r. w sprawie jurysdykcji, uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich i w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej oraz w sprawie uprowadzenia dziecka za granicę (Dz.U. 2019, L 178, s. 1), które zgodnie z jego art. 100 ust. 1 przewiduje, że ma ono zastosowanie wyłącznie do postępowań sądowych wszczętych, do dokumentów formalnie sporządzonych lub zarejestrowanych oraz do porozumień zarejestrowanych w dniu 1 sierpnia 2022 r. lub później.

Z motywów 9, 21 i 29 tego rozporządzenia wynika, że zmierza ono do utworzenia w uczestniczących państwach członkowskich jasnych i kompletnych ram prawnych w dziedzinie prawa właściwego dla rozwodu i separacji prawnej, zapewnienia pewności prawa, jego przewidywalności i elastyczności w postępowaniach dotyczących międzynarodowych spraw małżeńskich, a tym samym ułatwienia swobodnego przepływu osób na terytorium Unii, oraz eliminowania sytuacji, w których jedno z małżonków wnosi pozew o rozwód, ubiegając współmałżonka, aby zagwarantować sobie tym samym zastosowanie w postępowaniu określonego systemu prawa, który uznaje za korzystniejszy z punktu widzenia własnych interesów [wyrok z dnia 16 lipca 2020 r., JE (Prawo właściwe dla rozwodu), C‑249/19

Wyrok TSUE z dnia 20 marca 2025 r., C-61/24

Standard: 87648 (pełna treść orzeczenia)

Z motywów 9, 21 i 29 rozporządzenia nr 1259/2010 wynika, że zmierza ono do zapewnienia w uczestniczących państwach członkowskich jasnych i kompletnych ram prawnych w dziedzinie prawa właściwego dla rozwodu i separacji prawnej, zwiększenia pewności prawa, jego przewidywalności i elastyczności w postępowaniach dotyczących międzynarodowych spraw małżeńskich, a tym samym ułatwienia swobodnego przepływu osób na terytorium Unii Europejskiej, oraz eliminowania sytuacji, w których jedno z małżonków wnosi pozew o rozwód, ubiegając współmałżonka, aby zagwarantować sobie tym samym zastosowanie w postępowaniu określonego systemu prawa, który uznaje za korzystniejszy z punktu widzenia własnych interesów.

Wyrok TSUE z dnia 16 lipca 2020 r., C-249/19

Standard: 87653 (pełna treść orzeczenia)