Wyłączenie z obowiązku podatkowego czynności w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami (art. 2 pkt 1 lit. g) u.p.c.c.)

Dla zaistnienia wyłączenia, o którym mowa w art. 2 pkt 1 lit. g) u.p.c.c. wystarczające będzie, że hipoteka umowna zabezpieczy wierzytelność Skarbu Państwa z tytułu ceny sprzedawanej przez AMW nieruchomości, która to sprzedaż poddana jest przepisom o gospodarowaniu nieruchomościami.

Wyłączeniem z zakresu przedmiotowego, o którym mowa w art. 2 pkt 1 lit. g) u.p.c.c. objęta jest sama sprawa, która ma podlegać przepisom ustawy o gospodarce nieruchomościami, a nie czynność cywilnoprawna tej sprawy dotycząca (por. wyrok NSA z 3 lutego 2015 r., II FSK 3241/12).

Sprzedaż czy zabezpieczenie hipoteczne może wynikać tylko z umowy zawartej odpowiednio wg ustawy o AMW/kodeksu cywilnego oraz w przypadku hipoteki w trybie art. 65 ust. 1 u.k.w.h. Okoliczność ta nie czyni zabezpieczenia hipotecznego sprawą podlegającą przepisom o gospodarce nieruchomościami bo i nie musi skoro takiego wymogu nie stwarza art. 2 pkt 1 lit. g) u.p.c.c. Dla zaistnienia wyłączenia, o którym mowa w art. 2 pkt 1 lit. g) u.p.c.c. wystarczające będzie, że hipoteka umowna zabezpieczy zapłatę ceny sprzedaży albowiem jest ona sprawą podlegającą przepisom o gospodarce nieruchomościami.

Sprawę w rozumieniu art. 2 pkt 1 lit. g) u.p.c.c. określa w niniejszej sprawie art. art. 86 ustawy o AMW zgodnie z którym w sprawach dotyczących sprzedaży lokali mieszkalnych nieuregulowanych w niniejszej ustawie, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2021 r. poz. 1048) i ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny); art. 79 ust. 7 ustawy o AMW zgodnie z którym na wniosek nabywcy lokalu mieszkalnego należność z tytułu sprzedaży może być rozłożona na raty. Pierwszą ratę w wysokości 10% należności wnosi się przed zawarciem umowy notarialnej, pozostałe raty można rozłożyć na okres do 5 lat, oprocentowane w wysokości 5% w stosunku rocznym od kwoty pozostałej do spłaty. Wierzytelność Agencji w stosunku do nabywcy z tego tytułu podlega zabezpieczeniu, w tym w szczególności zabezpieczeniu hipotecznemu na sprzedawanym lokalu mieszkalnym czy art. 80 ust. 4 ustawy o AMW zgodnie którym w przypadku przeniesienia przez nabywcę lokalu mieszkalnego obciążonego hipoteką na rzecz Agencji prawa własności tego lokalu na inną osobę niespłacona część należności wraz z należnym oprocentowaniem podlega natychmiastowej spłacie.

Wyrok WSA z dnia 5 czerwca 2024 r., I SA/Sz 90/24

Standard: 87055 (pełna treść orzeczenia)

Sprzedaż nieruchomości lokalowych przez AMW podlega wyłączeniu ustanowionemu w art. 2 pkt 1 lit. g u.p.c.c. jako czynność należąca do sprawy normowanej nie tylko w ustawie o AMW, ale również w ustawie o gospodarce nieruchomościami przez art. 86 ustawy o AMW.

Konsekwentnie także ustanowienie hipotek, zabezpieczających rozłożone na raty należności przypadające AMW z tytułu tych sprzedaży nieruchomości lokalowych, stanowiło czynności, do których należało odnosić art. 2 pkt 1 lit. g u.p.c.c. Nie ma bowiem istotnego znaczenia, że sprzedaż nieruchomości lokalowych i ustanowienie hipotek były odrębnymi czynnościami z punktu widzenia odpowiednio art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a, lit. h u.p.c.c. Kluczowe i tym samym rozstrzygające znaczenie ma natomiast ten aspekt prawny, że sprzedaż nieruchomości lokalowych przez AMW oraz ustanowienie hipotek, zabezpieczających rozłożone na raty należności przypadające AMW z tytułu tych sprzedaży razem, w sposób ściśle ze sobą powiązany, stanowiły sprawę, która podlegała przepisom ustawy o AMW, a przez art. 86 ustawy o AMW także ustawie o gospodarce nieruchomościami. Tym samym obie wymienione czynności (sprzedaż przez AMW nieruchomości lokalowych i ustanowienie hipotek, zabezpieczających rozłożone na raty należności przypadające AMW z tytułu tych sprzedaży) składały się na sprawę podlegającą przepisom o gospodarce nieruchomościami w rozumieniu art. 2 pkt 1 lit. g u.p.c.c. niezależnie od tego, że obie miały swoje normatywne źródło pochodzenia w prawie cywilnym, ale jako czynności prawa cywilnego zostały wpisane w reżim ustawy o AMW i ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Wyrok WSA z dnia 5 czerwca 2024 r., I SA/Sz 135/24

Standard: 87062 (pełna treść orzeczenia)