Prawo cudzoziemców do otrzymywania świadczenia wychowawczego

Brak karty pobytu z adnotacją "o dostępie do rynku pracy" nie jest równoznaczny z wykluczeniem możliwości ubiegania się o świadczenia wychowawcze. Istotnym jest czy: pobyt cudzoziemca na terenie Rzeczypospolitej Polskiej jest legalny oraz czy może on wykonywać legalnie pracę (na podstawie zezwolenia na pracę lub ustawowego zwolnienia od jego posiadania).

przy wykładni art. 1 ust. 2 pkt 2 lit. d u.p.p nie sposób pominąć uregulowań art. 244 ust. 1 pkt 11 ustawy z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2023 r., poz. 5437 ze.zm) oraz art. 87 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2023 r., poz. 1737 ze.zm.). Według pierwszego z przywołanych unormowań w karcie pobytu umieszcza się adnotację "dostęp do rynku pracy" – w przypadku zezwolenia udzielonego cudzoziemcowi, który jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę. Natomiast drugi z przywołanych przepisów określa sytuacje, w których cudzoziemiec jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz przypadki, gdy cudzoziemiec jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę. Wobec powyższego prawo do uzyskania świadczenia wychowawczego przez cudzoziemca legitymującego się kartą pobytu uzależnione jest (wbrew twierdzeniom organów) nie od wymaganej prawem adnotacji organu "dostęp do rynku pracy", lecz od posiadania przez niego uprawnienia do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które to może wynikać bądź z posiadanego zezwolenia na pracę lub z mocy przepisów zwalniających cudzoziemca z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę. Oznacza to, że dla ustalenia wobec cudzoziemca prawa do uzyskania świadczenia wychowawczego wymagane jest spełnienie łącznie dwóch warunków. Po pierwsze, pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej musi być legalny. Po drugie, cudzoziemiec musi posiadać uprawnienie do wykonywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pracy, w oparciu o stosowne pozwolenie na pracę lub wskutek zwolnienia ex lege cudzoziemca z obowiązku legitymowania się takim zezwoleniem (wyroki WSA: w Warszawie z 7 października 2016 r., I SA/Wa 1197/16; z 12 września 2019, I SA/Wa 1050/19 i z 3 grudnia 2019 r., I SA/Wa 1890/19, w Olsztynie z 3 listopada 2016, II SA/Ol 995/16 i z 11 marca 2021 r., II SA/Ol 924/20; w Gliwicach z 17 marca 2021 r., II SA/Gl 1380/20; w Łodzi z 27 stycznia 2017 r., II SA/Łd 946/16, z 20 kwietnia 2017 r., II SA/Łd 23/17, z 22 kwietnia 2022 r., II SA/Łd 37/22, z 7 grudnia 2022 r., II SA/Łd 745/22; w Poznaniu z 26 maja 2021 r., II SA/Po 5/21, z 23 marca 2022 r., II SA/Po 931/21, z 25 marca 2022 r., II SA/Po 698/21; w Gdańsku z 21 lipca 2021 r., III SA/Gd 1113/21; w Szczecinie z 9 listopada 2022 r., II SA/Sz 601/22, z 22 grudnia 2022 r., II SA/Sz 867/22 oraz wyroki NSA z 1 grudnia 2017 r., I OSK 2337/17; z 20 lutego 2018 r., I OSK 2426/17 i z 10 sierpnia 2018 r., I OSK 535/18)

Wyrok WSA z dnia 25 czerwca 2024 r., IV SA/Wr 693/23

Standard: 86588 (pełna treść orzeczenia)

Przypadki, w których nie jest konieczne uzyskanie zezwolenia dla powierzenia cudzoziemcowi pracy są wyjątkami i jako takie muszą być interpretowane w sposób ścisły (zgodnie z regułą exceptiones non sunt extendendae). Oznacza to, że cudzoziemiec jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli jest to legalna praca.

Jeżeli cudzoziemcowi przysługuje z mocy prawa uprawnienie do wykonywania pracy w Polsce, to adnotacja na karcie pobytu jako potwierdzająca to uprawnienie, ma charakter jedynie informacyjny.

Art. 108 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 519 ze zm.) stanowi, że jeżeli termin na złożenie wniosku o udzielenie cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy został zachowany i wniosek nie zawiera braków formalnych lub braki formalne zostały uzupełnione w terminie pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się za legalny od dnia złożenia wniosku do dnia, w którym decyzja w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy stanie się ostateczna.

Z przywołanego przepisu art. 108 ustawy o cudzoziemcach wynika, że warunkiem uznania pobytu cudzoziemca za legalny od dnia złożenia wniosku o udzielenie cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy jest to by kompletny wniosek o wydanie takiego zezwolenia został złożony w terminie. 

Wyrok WSA z dnia 4 kwietnia 2024 r., II SA/Gd 136/24

Standard: 86592 (pełna treść orzeczenia)