Opiekun faktyczny i jego uprawnienie do świadczenia wychowawczego art. 2 pkt 10 i art. 4 ust. 2 pkt 3 u.p.p.w.d.)

Wśród uprawnionych do ubiegania się o świadczenie wychowawcze ustawa nie uwzględniła osób faktycznie opiekującej się dzieckiem. Tym samym "pozbawiła opiekuna dziecka, nad którym jest sprawowana piecza, możliwości uzyskania przynajmniej częściowego pokrycia wydatków na jego utrzymanie. Uznać więc należy, że przepisy tej ustawy w sposób niedostateczny chronią prawa jednostki, jaką jest rzeczywisty opiekun dziecka. W tej sytuacji, poszukując lepszej ochrony interesów opiekuna dziecka, należy odnieść się bezpośrednio do zasad konstytucyjnych i przepisów Konwencji o Prawach Dziecka. Konstytucję Rzeczpospolitej Polskiej, jako najwyższe prawo w strukturze źródeł prawa, należy stosować bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej (na co wskazuje jej art. 8), także w sferze praw i wolności jednostki (prof. J. T., "Bezpośrednie stosowanie zasad naczelnych Konstytucji przez sądy administracyjne, wykład).

W art. 72 ust. 1 zd. 1 i ust. 2 Konstytucji RP zapisano, że Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych. Ustawa zasadnicza nie ogranicza się więc do zapewnienia dziecku ochrony, ale wprowadza też prawo do żądania od organów władzy publicznej opieki i pomocy. Pomoc władz publicznych jest szczególnie niezbędna w przypadku dziecka pozbawionego opieki rodzicielskiej, stąd art. 72 ust. 2 nakłada na władze tego rodzaju obowiązek".

Wobec powyższego brak jakichkolwiek podstaw by uniemożliwić pobieranie świadczenia wychowawczego osobie, która faktycznie opiekuje się małoletnim i ponosi koszty jego utrzymania.

Wyrok WSA z dnia 4 października 2024 r., II SA/Gl 467/24

Standard: 86479 (pełna treść orzeczenia)