Rządowy program pomocy społecznej (art. 24 u.p.s.)
Zadania pomocy społecznej (art. 15 - 35 u.p.s.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Art. 24 u.p.s. określa szczegółowe uprawnienie rządu do uchwalania i wdrażania programów ochronnych z zakresu pomocy społecznej. Warunki wykonania programu winny zostać określone w drodze rozporządzenia. Wybór takiego źródła prawa poprawia efektywność programu, a warunki jego realizacji nabierają mocy powszechnie obowiązującej. Przyjęcie programu nie ma charakteru obowiązkowego, a komentowany artykuł nie wskazuje, jakim konkretnie osobom wsparcie miałoby służyć (wyrok WSA w Warszawie z 18.10.2012 r., VIII SA/Wa 388/12; wyrok WSA w Szczecinie z 12.9.2012 r., II SA/Sz 625/12, aprobowane przez I. Sierpowską, Pomoc społeczna. Komentarz, Wolters Kluwer 2014, s. 174-175).
Przyjęcie rządowego programu pomocy społecznej jest aktem planistycznym. Program tego rodzaju, uchwalony przez Radę Ministrów, ma charakter aktu fakultatywnego; Rada Ministrów – uchwalając go – korzysta z uznania administracyjnego; kieruje się własną oceną stosunków społecznych i sytuacji grup społecznych narażonych na ryzyko oznaczonego typu lub już nim dotkniętych. Program winien zawierać ustalenie zjawisk społecznych wymagających interwencji w drodze pomocy społecznej, określać czasowo i przestrzennie występujące zjawiska; wskazywać zakres działań, które mają w założeniu Rady Ministrów przeciwdziałać lub znosić niepożądane społecznie zjawiska lub ich ekspektatywy.
Rządowy program pomocy społecznej jest uchwałą Rady Ministrów i nie zawiera norm prawa powszechnie obowiązującego (W. Maciejko w: W. Maciejko, P. Zaborniak, Ustawa o pomocy społecznej. Komentarz, LexisNexis 2013, s. 154). Natomiast normy prawa powszechnie obowiązującego zawierają rozporządzenia Rady Ministrów, wydane na podstawie art. 24 ust. 2 ups. Rządowe programy pomocy społecznej wchodzą w skład zabezpieczenia społecznego (cz. III pkt 2 uzasadnienia wyroku P 20/07).
Skoro przyjęcie programu nie ma charakteru obowiązkowego, to Rada Ministrów musi mieć pewien margines swobody dla wyboru priorytetów, jeśli na wprowadzenie danego programu się zdecydowała. Postępowanie administracyjne, rozstrzygające o prawidłowości przyznania bądź odmowy przyznania świadczenia na podstawie rozporządzenia określającego warunki realizacji programu pomocy społecznej mającego na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych (art. 24 ust. 1 i 2 ups), nie może służyć poszerzeniu grup osób, rodzin i grup społecznych, do których dany program jest adresowany. Nie może mu służyć także postępowanie sądowoadministracyjne, kontrolujące prawidłowość wydania decyzji w konkretnej sprawie.
Wyrok NSA z dnia 8 listopada 2016 r., I OSK 1273/15
Standard: 85913 (pełna treść orzeczenia)
Przepis art. 24 ust. 2 u.p.s. nie tylko determinuje decyzje Rady Ministrów w zakresie określenia szczegółowych warunków realizacji programu, ale pozwala na tworzenie programów z takim zastrzeżeniem, że ma być to pomoc efektywna, a więc nie iluzoryczna.
Przepis art. 24 ust. 1 u.p.s. nie nakłada na Radę Ministrów obowiązku przyjęcia programu dotyczącego dodatkowej pomocy (zawiera sformułowanie "może" przyjąć), jak również nie wskazuje wyraźnie jakim konkretnie osobom wsparcie może być przyznane.
Wyrok WSA z dnia 18 października 2012 r., VIII SA/Wa 388/12
Standard: 85916 (pełna treść orzeczenia)