Zwrot opłat ustalonych na podstawie nieprawdziwych informacji (art. 98a u.p.s.)
Zwrot wydatków, opłat, świadczeń z pomocy społecznej (art. 96 - 99 u.p.s.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Stosownie do treści art. 98a u.p.s. osoby lub rodziny ponoszące opłaty za świadczenia, w przypadku gdy opłaty te zostały ustalone na podstawie nieprawdziwych informacji lub gdy nie poinformowano o zmianie sytuacji osobistej lub majątkowej, są obowiązane do zwrotu gminie lub powiatowi, które poniosły opłaty na świadczenia, kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy wniesioną opłatą a wysokością odpłatności, jaka byłaby ustalona na podstawie prawdziwych informacji lub w związku ze zmienioną sytuacją osobistą lub majątkową osoby lub rodziny. Art. 104 stosuje się odpowiednio.
Art. 98 a u.p.s. znajdzie zastosowanie zarówno do sytuacji, w których opłata została wyliczona na niższym poziomie niż wskazywałyby na to faktyczne okoliczności, jak i w sytuacji, gdy odstąpiono od jej ustalania. Kwota zwrotu powinna odpowiadać różnicy pomiędzy opłatą rzeczywiście wniesioną a wysokością odpłatności, jaka byłaby ustalona, gdyby organ dysponował prawdziwymi danymi. Także w tym przypadku wyraziła pogląd, że zwrotu świadczeń nienależnie pobranych można domagać się, jeżeli strona została prawidłowo pouczona o obowiązku wynikający z art.109 u.p.s. Zasadne zatem jest umieszczenie takiego pouczenia w decyzjach ustalających odpłatność za świadczenie.
Wyrok WSA z dnia 20 czerwca 2024 r., IV SA/Po 736/23
Standard: 85592 (pełna treść orzeczenia)
Wykładnia sformułowania "nieprawdziwe informacje" wskazuje na jego obiektywny charakter - "nieprawdziwą informacją" jest informacja niezgodna ze stanem faktycznym. Należy też przyjąć, że niezwłoczne niepoinformowanie o zmianie sytuacji materialnej lub osobistej nie wymaga oceny stanu emocjonalnego czy intelektualnego wnioskodawcy." (por. wyrok NSA z dnia 7 października 2021 r., I OSK 538/21).
Wyrok WSA z dnia 18 stycznia 2024 r., III SA/Kr 1038/23
Standard: 85583
Organ pomocowy stosując tryb przewidziany w art. 98a ustawy powinien najpierw zmienić decyzję o odpłatności, a następnie w odrębnym akcie ustalić zasady zwrotu wydatków niezasadnie poniesionych przez gminę lub powiat.
Do zwrotu różnicy w odpłatnościach za usługi opiekuńcze nie stosuje się cywilnych zasad dziedziczenia.
Art. 98a ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej reguluje obowiązek zwrotu kwot w przypadku opłat ustalonych na podstawie nieprawdziwych informacji lub w przypadku niepoinformowania o zmianie sytuacji osobistej lub majątkowej. Zgodnie z tym przepisem, który stanowił podstawę materialnoprawną decyzji organów w tej sprawie, osoby lub rodziny ponoszące opłaty za świadczenia, w przypadku gdy opłaty te zostały ustalone na podstawie nieprawdziwych informacji lub gdy nie poinformowano o zmianie sytuacji osobistej lub majątkowej, są obowiązane do zwrotu gminie lub powiatowi, które poniosły opłaty na świadczenia, kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy wniesioną opłatą a wysokością odpłatności, jaka byłaby ustalona na podstawie prawdziwych informacji lub w związku ze zmienioną sytuacją osobistą lub majątkową osoby lub rodziny. A zatem obowiązek zwrotu przedmiotowej różnicy odnosić się będzie tylko do osób zobowiązanych wcześniej do ponoszenia odpłatności za świadczone usługi opiekuńcze. Natomiast skonkretyzowanie tejże odpłatność następuje co do zasady w decyzji administracyjnej.
Aby obciążyć kosztami odpłatności w przypadku, o którym stanowi art. 98a ustawy, także po śmierci osoby zobowiązanej, można wyłącznie osoby wymienione w powyższym przepisie i tylko wtedy gdy obowiązek ten zostanie uprzednio skonkretyzowany i zindywidualizowany począwszy od dnia jego powstania w stosunku do każdej ze zobowiązanych osób w decyzji administracyjnej. Powyższe prowadzi do wniosku, że do zwrotu różnicy w odpłatnościach za usługi opiekuńcze nie stosuje się cywilnych zasad dziedziczenia.
Postanowienie WSA z dnia 17 marca 2023 r., I SA/Wa 1877/22
Standard: 85584 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 85586 (pełna treść orzeczenia)