Ustalenie opłaty przez podmiot kierujący w uzgodnieniu z osobą kierowaną (art. 97 ust. 1 u.p.s.)

Przepis delegacyjny art. 97 ust. 5 u.p.s. nie może być interpretowany w oderwaniu od art. 97 ust. 1 tej ustawy. Nie ulega również wątpliwości, że opłata, o której mowa w tym ostatnim przepisie, jest ustalana w drodze decyzji, co samo w sobie wyklucza – jak słusznie zauważył NSA – możliwość uzgodnienia tej opłaty pomiędzy organem a osobą zainteresowaną.

O dokonaniu ustaleń między podmiotem kierującym do mieszkania treningowego, podmiotem prowadzącym to mieszkanie a osobą ubiegającą się o pobyt w nim jest natomiast mowa w przytoczonym wyżej art. 53 ust. 11 u.p.s., który dotyczy tzw. "kontraktu mieszkaniowego". Ustalenia takie poprzedzają wydanie decyzji stanowiącej podstawę przyznania wsparcia w mieszkaniu treningowym i dotyczą m.in. zakresu usług, jakie będą przysługiwać osobie uprawnionej. Samo zaś ustalenie wysokości opłaty nie może następować w uzgodnieniu z osobą kierowaną do mieszkania treningowego.

O ile jednak przepis art. 97 ust. 1 u.p.s. nie zawiera żadnej kompetencji do "miarkowania" opłaty (tak też NSA w wyroku z 24 kwietnia 2020 r., I OSK 791/19) i w tym znaczeniu decyzja wydawana na jego podstawie nie ma charakteru uznaniowego, o tyle w przepisie tym mowa jest o ustaleniu opłaty za pobyt w mieszkaniu treningowym przez podmiot kierujący przy uwzględnieniu "przyznanego zakresu usług". A zatem w każdym konkretnym przypadku zmienną decydującą o wysokości opłaty w drodze decyzji jest właśnie przyznany zakres usług. W konsekwencji, jak zauważa I. Sierpowska ([w:] "Pomoc społeczna. Komentarz", wyd. VI, opubl. WKP 2023, kom. do art. 97 u.p.s.), uchwała rady gminy (rady powiatu) powinna tak kształtować zasady odpłatności, by uwzględniały one zakres świadczonych usług i ich koszty, zaś organ stanowiący ma ustalić zasady ponoszenia opłat, a nie ich sztywną wysokość.

Wyrok WSA z dnia 28 listopada 2024 r., II SA/Ke 394/24

Standard: 85510 (pełna treść orzeczenia)

Art. 97 ust. 1 u.p.s. stanowi o ustaleniu opłaty przez podmiot kierujący w uzgodnieniu z osobą kierowaną, uwzględniając przyznany zakres usług. Opłata, o której mowa w art. 97 ust. 1 u.p.s. jest ustalana w drodze decyzji administracyjnej (por. wyrok NSA z 14 lutego 2017 r. I OSK 1705/15). Decyzja wydawana na podstawie art. 97 ust. 1 u.p.s. nie jest decyzją uznaniową (por. wyrok NSA z 24 kwietnia 2020 r. I OSK 791/19). Za taką kwalifikacją owej decyzji przemawia konstrukcja analizowanego przepisu, z którego nie można wyprowadzić uznania administracyjnego w zakresie określenia wysokości opłaty. Użyty w powołanym przepisie zwrot "w uzgodnieniu z osobą kierowaną" nie może być interpretowany jako obowiązek uzgodnienia wysokości opłaty pomiędzy organem a osobą kierowaną (odmiennie I. Sierpowska, Pomoc społeczna. Komentarz, wyd. IV WKP 2017 Lex komentarz do art. 97).

Uzgodnienie wysokości opłaty pomiędzy organem a osobą skierowaną stałoby bowiem w sprzeczności z istotą decyzji administracyjnej, jako aktu charakteryzującego się między innymi władczością i jednostronnością. Powołany zwrot nie jest wyrażeniem zbędnym w procesie wykładni - co czyniłoby zaprezentowaną wykładnię wadliwą w świetle dyrektywy wykładni "per non est" - bowiem jak trafnie wskazuje NSA w wyroku z 14 lutego 2017 r. I OSK 1705/15, uzgodnienie to wiąże się z zakresem usług, który może być różny. Powołany zwrot o uzgodnieniu odnosi się zatem do ustalenia zakresu usług, z których chce korzystać skierowany przed wydaniem decyzji w sprawie, a nie do umownego ustalenia wysokości opłaty, co jak wyżej wskazano, przeczyłoby istocie decyzji określającej wysokość opłaty.

Wyrok NSA z dnia 14 marca 2024 r., I OSK 314/23

Standard: 85508 (pełna treść orzeczenia)