Praca socjalna w oparciu o kontrakt socjalny lub projekt socjalny (art. 45 u.p.s.)
Praca socjalna, poradnictwo specjalistyczne (art. 45 - 46 u.p.s.)
Praca socjalna jest jedną z form pomocy społecznej, mieszczącą się w kategorii usług, co wynika z przedmiotu regulacji zawartej w rozdziale 1 Działu II u.p.s. W art. 45 u.p.s. ustawodawca nie określa w sposób konkretny rodzajów usług obejmowanych mianem pracy socjalnej, charakteryzuje ją przez wskazanie na jej cele, jakimi są poprawa funkcjonowania osób i rodzin w środowisku społecznym.
W przypadku pracy socjalnej z osobami i rodzinami ma ona na celu rozwinięcie i wzmocnienie ich aktywności i samodzielności życiowej.
W ramach pracy socjalnej organ pomocy społecznej nie ma podstaw do podejmowania interwencji w sprawach dotyczących wnioskodawców, prowadzonych w innych organach i instytucjach, nie działa jak pełnomocnik strony czy rzecznik jej interesu.
Identyfikując przedmiot żądania zawartego we wniosku prawidłowo organy przyjęły, że w części dotyczącej wizyt lekarskich i skierowania do szpitala, udzielona pomoc w ramach pracy socjalnej nie może być nakierowana na przezwyciężenie trudności i ograniczeń w faktycznym dostępie do świadczeń zdrowotnych, wynikających z kolejek do lekarzy specjalistów i kolejek do szpitali. Brak możliwości uzyskania żądanych świadczeń leczniczych nie wynika z ograniczeń leżących po stronie skarżącego, nie można zatem przyjąć, aby wsparcie udzielone w ramach pracy socjalnej mogło doprowadzić do usunięcia rzeczywistego powodu braku dostępu do świadczeń. Ogólne zasady dotyczące zadań pomocy społecznej określone w art. 2 ust. 1 i art. 3 ust. 1 i 2 u.p.s. nie dają podstaw do podejmowania działań przez organy pomocy społecznej w sferze regulowanej odrębnymi przepisami, jaką jest udzielanie świadczeń medycznych osobom podlegającym ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Wyrok NSA z dnia 15 grudnia 2020 r., I OSK 1580/20
Standard: 85322 (pełna treść orzeczenia)
Z listy form niepieniężnych świadczeń określonych w art. 36 ust. 2 pkt a-r u.p.s., jedynie praca socjalna wprost nawiązuje do kontraktu socjalnego. W treści art. 45 ust. 2 ustawy, wskazano bowiem, że praca socjalna może być prowadzona w oparciu o kontrakt socjalny lub projekt socjalny.
Zgodnie z art. 6 pkt 6 u.p.s kontrakt socjalny stanowi pisemną umowę zawartą z osobą ubiegającą się o pomoc, określającą uprawnienia i zobowiązania stron umowy, w ramach wspólnie podejmowanych działań zmierzających do przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej osoby lub rodziny. Umowa ta, w odróżnieniu do poradnictwa specjalistycznego, określa zarówno uprawnienia, jak i obowiązki jej stron, podejmowanych w ramach wspólnych działań zmierzających do przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej osób czy ich rodzin. Jej celem (zgodnie z art. 108 u.p.s.) jest wzmocnienie aktywności i samodzielności życiowej, zawodowej lub przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osoby znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej.
Wyrok NSA z dnia 28 września 2018 r., I OSK 737/17
Standard: 85482 (pełna treść orzeczenia)