Ustalenie opłaty za pobyt w DPS należnej od małżonka, zstępnych przed wstępnymi na podstawie umowy art. 61 ust. 2 pkt 2 art. 103 ust. 2 u.p.s
Umowne ustalenie wysokości świadczonej pomocy oraz wysokości opłaty za pobyt w DPS (art. 103 u.p.s.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Przepisy ustawy o pomocy społecznej wyraźnie rozróżniają dwie sytuacje prawne, czyli odmowę zawarcia umowy, o której mowa w art. 103 ust. 2 u.p.s. z jednoczesną zgodą na przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego od odmowy zawarcia umowy i braku zgody na przeprowadzenie wywiadu środowiskowego. W zależności od zaistnienia konkretnej sytuacji prawnej uwzględnia się różne czynniki wpływające na sposób obliczenia wysokości odpłatności za pobyt członka rodziny w DPS.
Wyrok WSA z dnia 5 grudnia 2023 r., II SA/Ol 672/23
Standard: 86254 (pełna treść orzeczenia)
Skoro ocena "możliwości" ponoszenia przez osobę zobowiązaną opłaty za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej jest dokonywana na etapie zawierania umowy, to tym bardziej ocena taka może i powinna być dokonywana w toku postępowania administracyjnego kończącego się wydaniem decyzji w przedmiocie ustalenia opłaty - w sytuacji, gdy strona złoży wniosek o zwolnienie z opłaty w całości lub w części na podstawie art. 64 u.p.s.
Zgodnie z art. 103 ust. 2 u.s.p. ustalenie w drodze umowy z małżonkiem, zstępnymi przed wstępnymi mieszkańca domu wysokości wnoszonej przez nich opłaty za pobyt tego mieszkańca w domu pomocy społecznej, następuje po wzięciu pod uwagę wysokości dochodów i możliwości.
W piśmiennictwie wskazuje się natomiast, że interpretację pojęcia "możliwości", o którym mowa w art. 103 ust. 2 u.p.s., ustawodawca pozostawia organowi, należy mieć tu na względzie różne okoliczności życiowe, rodzinne i osobiste, które mogą zmniejszać zdolność danej osoby do ponoszenia opłaty, mogą to być również przesłanki uzasadniające zwolnienie z opłaty (art. 64 u.p.s.) – por wyrok NSA z 11 stycznia 2023 r., I OSK 318/22.
Mimo rygorów rządzących finansami publicznymi, należy dopuścić sytuacje, w których obciążenia podmiotów zobowiązanych będą niższe, niż wynika to z regulacji ustawy o pomocy społecznej (zob. I. Sierpowska, Pomoc społeczna. Komentarz, wyd. VI, Lex el.). W rezultacie to do organu należy ocena "możliwości" ponoszenia opłaty przez konkretnego zobowiązanego, która to ocena powinna być poczyniona zgodnie z zasadami wynikającymi z k.p.a.
Wyrok NSA z dnia 12 lipca 2023 r., I OSK 1588/22
Standard: 85240 (pełna treść orzeczenia)
Stosowanie umownego trybu określenia opłaty nie wyklucza możliwości wyznaczenia jej na poziomie niższym, aniżeli wynika to z obliczeń matematycznych przeprowadzonych na podstawie art. 61 ust. 2 pkt 2 u.p.s.
Zawarcie umowy wymaga uprzedniego ustalenia, na jakim poziomie kształtuje się obciążenie danej osoby. Organ musi zatem ustalić wysokość opłaty, która ma być wskazana w umowie, choć formalnie nie dokonuje jednostronnej konkretyzacji zobowiązania pieniężnego.
Przepisy nie stanowią, że opłata objęta umową musi odpowiadać kwocie wynikającej z art. 61 ust. 2 pkt 2 u.p.s., wskazują natomiast, że ustalając opłatę, organ bierze pod uwagę wysokość dochodów i możliwości stron umowy. "Możliwości" może ograniczać długotrwała choroba, niepełnosprawność, ciąża, jak również wiele innych okoliczności życiowych. Należałoby dopuścić ich uwzględniania już na etapie formułowania postanowień umowy, co skutkowałoby ustaleniem opłaty na niższym poziomie niż wynikający z ustawy.
Wyrok NSA z dnia 12 kwietnia 2022 r., I OSK 1564/21
Standard: 85192 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 85200 (pełna treść orzeczenia)