Zadania własne gmin z zakresu pomocy społecznej
Zadania własne gminy o charakterze obowiązkowym (art. 17 u.p.s.)
Sprawy z zakresu pomocy społecznej należą do zadań własnych gmin, a ich celem nadrzędnym jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej (vide: art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz.U. 2018, poz. 994 ze zm., zwana dalej: "u.s.g.").
Gmina wykonuje zadnia własne w imieniu własnym oraz w interesie lokalnym, zaś środki na ich realizację pochodzą, co do zasady, z dochodów własnych gminy lub z subwencji.
Jak stanowi art. 115 ust. 1 u.p.s., na dofinansowanie zadań własnych z zakresu pomocy społecznej, gmina może otrzymywać również dotacje celowe z budżetu państwa.
Wyrok WSA z dnia 29 listopada 2018 r., II SA/Bk 608/18
Standard: 85158 (pełna treść orzeczenia)
W myśl art. 16 ustawy obowiązek zapewnienia realizacji zadań pomocy społecznej spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej w zakresie ustalonym ustawą (ust. 1). Gmina i powiat, obowiązane zgodnie z przepisami ustawy do wykonywania zadań pomocy społecznej, nie mogą odmówić pomocy osobie potrzebującej, mimo istniejącego obowiązku osób fizycznych lub osób prawnych do zaspokajania jej niezbędnych potrzeb życiowych (ust. 2).
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych. Zgodnie zaś z art. 18 ust. 1 pkt 6 ustawy do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminę należy realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej, mających na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia.
Powyższe przepisy wytyczają obszary działalności organów administracji publicznej w sprawach pomocy społecznej, wskazują na zakres działania tych organów, odnosząc go do zadań państwa, w tym do realizacji polityki społecznej. Niemniej przepisy te (zwłaszcza art. 16, art. 17 ust. 1 pkt 5 i art. 18 ust. 1 pkt 6 ustawy, których konstrukcja właściwa jest dla prawa ustrojowego) nie tworzą w sposób samodzielny żadnych praw ani obowiązków po stronie organów. Nie mogą one być podstawą wydania decyzji, do ich realizacji konieczne są dodatkowe unormowania o charakterze kompetencyjnym, które są zawarte przepisach działu II ustawy pt. "Świadczenia z pomocy społecznej".
Wyrok NSA z dnia 13 października 2017 r., I OSK 43/17
Standard: 85873 (pełna treść orzeczenia)