Śmierć dłużnika alimentacyjnego przed datą wydania decyzji przyznającej świadczenie jako podstawa wznowienia postępowania w przedmiocie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego (art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a.)

Śmierć dłużnika alimentacyjnego, istniejąca już w dacie wydania decyzji przyznającej świadczenie, o czym organ nie wiedział, stanowi dla sprawy o przyznanie świadczenia z funduszu alimentacyjnego istotną okoliczność, która została poparta stosownymi dowodami, które istniały w dniu wydania decyzji. Zatem prawidłowo zostało ustalone, że zaistniała przesłanka wznowieniowa z art. 145 § 1 pkt 5 kpa i przy równoczesnym braku przesłanek negatywnych możliwe było ponowne rozpoznanie sprawy (art. 151 § 1 pkt 2 kpa). Z chwilą śmierci dłużnika alimentacyjnego wierzycielka utraciła prawdo do świadczeń pieniężnych związanych z bezskutecznością egzekucji alimentacyjnej.

Tryb ten jest stosowany, gdy stwierdzi się, że w sprawie, w której zapadła ostateczna decyzja, postępowanie było dotknięte kwalifikowaną wadą. Natomiast zmiana decyzji z trybie art. 24 ust. 1 i 2 ustawy jest trybem szczególnym przewidzianym w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, gdy zajdą szczególne okoliczności opisane w ust. 1 tego artykułu. Przepis ten jest przeciwstawny do art. 155 kpa, a nie przepisów dotyczących wznowienia postępowania.

Postępowanie o zwrocie nienależnie pobranego świadczenia jest odrębnym postępowaniem w stosunku do wznowienia postępowania dotyczącego przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, a więc są one przedmiotowo różnego rodzaju. Wynik postępowania po jego wznowieniu i wydana, na podstawie art. 151 § 1 pkt 2 kpa, decyzja uchylająca dotychczasową decyzję o przyznaniu prawa do świadczenia alimentacyjnego i odmawiająca przyznania prawa do tego świadczenia, daje dopiero podstawę do wszczęcia postępowania w przedmiocie zwrotu nienależnie pobranych świadczeń.

Wyrok NSA z dnia 10 sierpnia 2017 r., I OSK 3002/15

Standard: 84659 (pełna treść orzeczenia)