Kwestia doliczenia do dochodu kwot wyegzekwowanych zaległych alimentów za poprzednie lata

Kwoty wyegzekwowanych zaległych alimentów za poprzednie lata nie mogą być w całości doliczone do dochodu w roku, w którym zostały one wyegzekwowane. Przy ustalaniu dochodu może być uwzględniona tylko ta część alimentów, która zgodnie z tytułem wykonawczym przypada na dany tzw. rok bazowy.

Odmienna wykładnia pozostawałaby w sprzeczności z zasadą sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji RP) oraz zasadą równości wobec prawa (art. 32 ust. 1 Konstytucji RP), a także stanowiłaby niczym nieuzasadnione rozróżnienie sytuacji prawnej z punktu widzenia ustalenia dochodu w rozumieniu u.ś.r. pomiędzy osobą, która otrzymuje alimenty od rodziców regularnie, w ustalonych terminach i pomiędzy osobą, która otrzymuje jednorazowo skumulowaną wypłatę tej samej kwoty alimentów w wyniku skutecznego przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego. Osoba uprawniona, która otrzymuje jednorazowo skumulowaną wypłatę tej samej kwoty alimentów w wyniku skutecznego przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego, okazuje się być bowiem w gorszej sytuacji prawnej z punktu widzenia u.ś.r. aniżeli osoba, która otrzymuje regularne wpłaty alimentów. Osoba taka, otrzymując bowiem w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy zaległe alimenty jednorazowo w całości za poprzednie lata, w których to egzekucja okazała się bezskuteczna, nie byłaby uprawniona do świadczenia alimentacyjnego tylko dlatego, że nastąpiły okoliczności niezależne od niej, a występujące po stronie dłużnika alimentacyjnego, które uniemożliwiły regularne otrzymanie czy też ich skuteczne wyegzekwowanie. W takiej sytuacji to zachowanie dłużnika decydowałoby czy osoba uprawniona otrzyma świadczenie, czy też zostanie pozbawiona tego prawa, co pozostaje w sprzeczności z zasadami konstytucyjnymi.

Wyrok NSA z dnia 28 września 2023 r., I OSK 1656/21

Standard: 84581 (pełna treść orzeczenia)