Rozszerzenie powództwa; zmiana okoliczności; powództwo wzajemne (art. 458[8] k.p.c.)

Artykuł 458[8] § 1 zdanie pierwsze k.p.c. posługuje się ogólnym pojęciem „w toku postępowania”, a zatem nie można go zawężać do czasookresu, począwszy od momentu doręczenia pozwanemu odpisu pozwu (lege non distinguente nec nostrum est distinguere). Gdyby bowiem chodziło o stan od momentu doręczenia pozwanemu odpisu pozwu ustawodawca posłużyłby się taką terminologią jak przykładowo w art. 200 § 1 k.p.c., art. 192 k.p.c. W konsekwencji w toku postępowania na kanwie tego przepisu należy rozumieć wniesienie pozwu, które inicjuje postępowanie.

Wyegzekwowanie świadczenia na podstawie tytułu wykonawczego, w toku postępowania o pozbawienie tego tytułu wykonalności (roszczenie majątkowe niepieniężne) stanowi modelowy przykład zmiany okoliczności w rozumieniu art. 4588 § 1 zdanie drugie k.p.c., implikującej uprawnienie powoda (ze sprawy o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego) do dochodzenia zwrotu wyegzekwowanej należności, czyli równowartości przedmiotu sporu ze sprawy o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego. Oczywistym jest, że na gruncie art. 458[8] § 1 k.p.c., w kontekście przesłanki równowartości, istotny jest zakres żądania o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego. 

Postanowienie SN z dnia 21 listopada 2024 r., I CSK 1212/24

Postanowienie SN z dnia 21 listopada 2024 r., I CSK 1212/24

Standard: 84160 (pełna treść orzeczenia)

W toku postępowania w sprawach gospodarczych nie można występować z nowymi roszczeniami zamiast lub obok dotychczasowych. Jednakże w razie zmiany okoliczności powód może żądać, zamiast pierwotnego przedmiotu sporu, jego wartości lub innego przedmiotu, a w sprawach o świadczenie powtarzające się może nadto rozszerzyć żądanie pozwu o świadczenie za dalsze okresy (art. 479[4] § 2 k.p.c.). Sądy obu instancji zatem trafnie uzależniły dopuszczalność zmiany pierwotnego żądania pozwu od spełnienia przesłanek określonych w art. 479[4] § 2 k.p.c. Trzeba jedynie zauważyć, że ze względu na imperatywny charakter powołanego przepisu nie ma podstaw do przekazywania zmienionego powództwa do rozpoznania w oddzielnej sprawie.

Postanowienie SN z dnia 9 września 2009 r., V CZ 33/09

Standard: 88979 (pełna treść orzeczenia)