Korzystanie przez państwa członkowskie z przysługującego im uprawnienia w art. 88 RODO zgodnie z przepisami RODO

Art. 88 ust. 1 i 2 RODO należy interpretować w ten sposób, że należy odstąpić od stosowania przepisów krajowych przyjętych w celu zapewnienia ochrony praw i wolności pracowników w zakresie przetwarzania ich danych osobowych w związku z zatrudnieniem, jeżeli przepisy te nie spełniają warunków i ograniczeń określonych w tym art. 88 ust. 1 i 2, chyba że przepisy te stanowią podstawę prawną, o której mowa w art. 6 ust. 3 tego rozporządzenia, zgodną z przewidzianymi w nim wymogami.

Klauzule upoważniające przewidziane w RODO dają państwom członkowskim możliwość ustanowienia dodatkowych – bardziej restrykcyjnych lub wprowadzających odstępstwa – uregulowań krajowych, które pozostawiają tym państwom pewien zakres uznania co do sposobu, w jaki dane przepisy mogą być wprowadzane w życie.

W sytuacji gdy państwa członkowskie korzystają z uprawnienia przyznanego im w klauzuli upoważniającej RODO, powinny one korzystać z przysługującego im zakresu uznania na warunkach i w granicach przewidzianych w przepisach tego rozporządzenia, wobec czego powinny stanowić prawo w taki sposób, aby nie naruszać treści ani celów tego rozporządzenia.

Do sądu odsyłającego, który jako jedyny jest właściwy do dokonania wykładni prawa krajowego, należy ocena, czy rozpatrywane w postępowaniu głównym przepisy spełniają warunków i ograniczenia określone w art. 88 RODO, które zostały streszczone w pkt 74 niniejszego wyroku.

W przypadku gdyby sąd odsyłający doszedł do wniosku, że przepisy rozpatrywane w postępowaniu głównym nie spełniają warunków i ograniczeń określonych w art. 88 RODO, powinien on co do zasady odstąpić od stosowania tych przepisów.

Zgodnie z zasadą pierwszeństwa prawa Unii podlegające bezpośredniemu stosowaniu postanowienia traktatów oraz akty wydawane przez instytucje powodują bowiem w stosunku do prawa krajowego państw członkowskich nieskuteczność z mocy prawa – ze względu na samo ich wejście w życie – wszelkich sprzecznych z nimi przepisów prawa krajowego (wyroki: z dnia 9 marca 1978 r., Simmenthal, 106/77; z dnia 19 czerwca 1990 r., Factortame i in., C-213/89; a także z dnia 4 lutego 2016 r., Ince, C-336/14).

W związku z tym w braku bardziej szczegółowych przepisów, które spełniają warunków i ograniczenia określone w art. 88 RODO, przetwarzanie danych osobowych w związku z zatrudnieniem, zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym, jest regulowane bezpośrednio przepisami tego rozporządzenia.

Do przetwarzania danych osobowych takiego jak rozpatrywane w postępowaniu głównym mogą mieć zastosowanie art. 6 ust. 1 akapit pierwszy lit. c) i e) RODO, na mocy których przetwarzanie danych osobowych jest zgodne z prawem, jeżeli jest ono niezbędne, odpowiednio, do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze lub do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi.

Artykuł 6 ust. 3 RODO stanowi z jednej strony w odniesieniu do dwóch przypadków zgodności z prawem, o których mowa, odpowiednio, w art. 6 ust. 1 akapit pierwszy lit. c) i e) tego rozporządzenia, że przetwarzanie musi opierać się na prawie Unii lub prawie państwa członkowskiego, któremu podlega administrator, a z drugiej strony, że cel przetwarzania musi być określony w tej podstawie prawnej lub, w przypadku przetwarzania, o którym mowa we wspomnianym ust. 1 akapit pierwszy lit. e), musi być on niezbędny do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi [zob. podobnie wyrok z dnia 8 grudnia 2022 r., Inspektor v Inspektorata kam Visshia sadeben savet (Cele przetwarzania danych osobowych – Postępowanie karne), C-180/21].

Zgodne z prawem przetwarzanie danych osobowych przez administratorów na podstawie art. 6 ust. 1 akapit pierwszy lit. e) RODO zakłada nie tylko, że można je uznać za wykonujące zadanie w interesie publicznym, ale także że przetwarzanie danych osobowych w celu wykonywania tego zadania opiera się na podstawie prawnej z art. 6 ust. 3 tego rozporządzenia (zob. podobnie wyrok z dnia 20 października 2022 r., Koalitsia „Demokratichna Bulgaria – Obedinenie”, C-306/21).

Jeżeli sąd odsyłający dojdzie do wniosku, że przepisy krajowe dotyczące przetwarzania danych osobowych w ramach stosunków pracy nie spełniają warunków i ograniczeń określonych w art. 88 ust. 1 i 2 RODO, będzie musiał on jeszcze zbadać, czy wspomniane przepisy stanowią podstawę prawną, o której mowa w art. 6 ust. 3 tego rozporządzenia w związku z jego motywem 45, zgodną z wymogami przewidzianymi w tym rozporządzeniu. Jeżeli tak jest, nie można odstąpić od stosowania przepisów krajowych.

Wyrok TSUE z dnia 30 marca 2023 r., C-34/21

Standard: 84112 (pełna treść orzeczenia)