Przetwarzanie danych w kontekście zatrudnienia; pojęcia „pracownik” i „zatrudnienie” w rozumieniu art. 88 RODO

RODO nie definiuje pojęć „pracowników” i „zatrudnienia” ani nie odsyła do prawa państw członkowskich w celu ich zdefiniowania. W braku takiego odesłania należy przypomnieć, że – jak wynika zarówno z wymogów jednolitego stosowania prawa Unii, jak i z zasady równości – treści przepisu prawa Unii, który nie zawiera wyraźnego odesłania do prawa państw członkowskich dla określenia jego znaczenia i zakresu, należy zwykle nadać w całej Unii autonomiczną i jednolitą wykładnię (wyrok z dnia 2 czerwca 2022 r., HK/Danmark i HK/Privat, C-587/20).

Ponieważ RODO nie definiuje pojęć „pracowników” i „zatrudnienia”, należy je interpretować zgodnie z ich zwykłym znaczeniem w języku potocznym, z uwzględnieniem kontekstu, w którym zostały użyte, i celów uregulowania, którego część stanowią (wyrok z dnia 2 czerwca 2022 r., HK/Danmark i HK/Privat, C-587/20).

Termin „pracownik” w jego zwykłym znaczeniu oznacza osobę, która świadczy pracę w ramach stosunku podporządkowania wobec pracodawcy, a zatem pod jego nadzorem (wyrok z dnia 18 marca 2021 r., Kuoni Travel, C-578/19). Istotną cechą charakterystyczną „zatrudnienia” jest okoliczność, że dana osoba wykonuje przez pewien okres na rzecz innej osoby i pod jej kierownictwem świadczenia, za które otrzymuje wynagrodzenie (wyrok z dnia 15 lipca 2021 r., Ministrstvo za obrambo, C-742/19). Ponieważ taka cecha jest właściwa pracownikom i zatrudnieniu zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym, należy z tego wywnioskować, że pojęcia „pracownika” i „zatrudnienia”, rozumiane w ich zwykłym znaczeniu, nie wykluczają osób wykonujących swoją działalność zawodową w sektorze publicznym.

Zakresu art. 88 ust. 1 RODO nie można określać w zależności od charakteru stosunku prawnego łączącego pracownika z pracodawcą. Tym samym bez znaczenia jest kwestia, czy dana osoba jest zatrudniona w charakterze pracownika najemnego, czy urzędnika, lub też czy jej stosunek pracy podlega prawu publicznemu, czy prywatnemu, ponieważ te kwalifikacje prawne są zmienne w zależności od przepisów krajowych i nie mogą stanowić odpowiedniego kryterium dla jednolitej i autonomicznej wykładni tego przepisu (zob. analogicznie wyroki: z dnia 12 lutego 1974 r., Sotgiu, 152/73; z dnia 3 czerwca 1986 r., Komisja/Francja, 307/84).

Art. 88 RODO odnosi się w ust. 1 do „wykonania umowy o pracę”. Należy jednak zauważyć, po pierwsze, że odniesienie to znajduje się wśród innych celów przetwarzania danych osobowych w związku z zatrudnieniem, które mogą być przedmiotem bardziej szczegółowych przepisów przyjętych przez państwa członkowskie, wymienionych w art. 88 ust. 1 RODO, i że w każdym razie wyliczenie to nie ma charakteru wyczerpującego, o czym świadczy użyte w tym przepisie sformułowanie „w szczególności”.

Brak znaczenia kwalifikacji stosunku prawnego między pracownikiem a zatrudniającą go administracją znajduje potwierdzenie w fakcie, że zarządzanie, planowanie i organizacja pracy, równość i różnorodność w miejscu pracy, bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona własności pracodawcy lub klienta, indywidualne lub zbiorowe wykonywanie praw i korzystanie ze świadczeń związanych z zatrudnieniem, a także zakończenie stosunku pracy, które są również wymienione w art. 88 ust. 1 RODO, odnoszą się do zatrudnienia zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym. W konsekwencji z zawartego w art. 88 ust. 1 RODO odniesienia do „wykonania umowy o pracę” nie można wywodzić, że zatrudnienie w sektorze publicznym, które nie jest oparte na umowie o pracę, jest wyłączone z zakresu stosowania tego przepisu.

Wyrok TSUE z dnia 30 marca 2023 r., C-34/21

Standard: 84109 (pełna treść orzeczenia)