Wymogi formalne skargi na przewlekłość postępowania (art. 6 u.s.p.p.)

Ustawa o skardze na przewlekłość postępowania

Skarga na przewlekłość postępowania, która nie zawiera żądania stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie, nie spełnia wymagań formalnych.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o skardze na przewlekłość, skargę niespełniającą wymagań przewidzianych w art. 6 ust. 2 sąd właściwy do jej rozpoznania odrzuca bez wzywania do uzupełnienia braków.

Postanowienie SN z dnia 4 grudnia 2024 r., I NSP 411/24

Standard: 84958 (pełna treść orzeczenia)

Skarga podlega rozpoznaniu, o ile spełnia wymagania formalne przewidziane w art. 6 ust. 2 pkt 2 u.s.p.p. Oznacza to, że skarżący w uzasadnieniu skargi szczegółowo wskazać musi, w czym dopatruje się nieuzasadnionej zwłoki w rozpoznaniu jego sprawy, tj. w sposób precyzyjny przedstawi konkretne działania bądź zaniechania sądu rozpoznającego sprawę, które w konsekwencji doprowadziły do zwłoki (zob. postanowienia SN: z 19 września 2022 r., I NSP 290/22; z 10 czerwca 2020 r., I NSP 49/20; z 21 lutego 2007 r., III SPP 5/07; z 7 czerwca 2005 r., III SPP 103/05).

Wskazanie powyższych okoliczności jest niezbędne dla merytorycznej oceny skargi. Sąd musi wiedzieć, na jakim etapie postępowania doszło, według strony, do przewlekłości, na czym ona polegała, tzn. jakie konkretnie czynności procesowe zostały podjęte przez sąd wadliwie lub nie zostały podjęte w ogóle (zob. postanowienia Sądu Najwyższego: z 21 lipca 2020 r., I NSP 93/20; z 1 marca 2022 r., I NSP 31/22).

Bez wskazania powyższych okoliczności sąd nie jest w stanie dokonać oceny czynności sądu w oparciu o kryteria wskazane w art. 2 ust. 2 u.s.p.p. (zob. postanowienie SN z 16 grudnia 2020 r., I NSP 162/20).

Postanowienie SN z dnia 3 grudnia 2024 r., I NSP 393/24

Standard: 84959 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z art. 6 ust. 1-2 ustawy o skardze na przewlekłość postępowania, skarga powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego. Ponadto powinna zawierać:

1) żądanie stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie, której skarga dotyczy;

2) przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie.

Skargę niespełniającą wymagań przewidzianych w art. 6 ust. 2 sąd właściwy do jej rozpoznania odrzuca bez wzywania do uzupełnienia braków (art. 9 ust. 1 ustawy o skardze na przewlekłość postępowania).

Skarga na przewlekłość postępowania podlega rozpoznaniu pod warunkiem, że spełnia powyższe wymagania formalne. Oznacza to, że skarżący w uzasadnieniu skargi musi szczegółowo wskazać, w czym dopatruje się nieuzasadnionej zwłoki w rozpoznaniu jego sprawy, tj. w sposób precyzyjny przedstawi konkretne działania, bądź zaniechania sądu rozpoznającego sprawę, które w konsekwencji doprowadziły do zwłoki (np. postanowienie SN z 11 września 2024 r., I NSP 282/24)

Postanowienie SN z dnia 23 października 2024 r., I NSP 331/24

Standard: 83326 (pełna treść orzeczenia)

W myśl dyspozycji art. 6 ust. 1-3 u.s.p.p., każdorazowa skarga na przewlekłość postępowania musi spełniać określone wymogi przewidziane dla pisma procesowego, w tym obligatoryjnie winna zawierać żądanie stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie, której skarga dotyczy, jak również przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie. Jest to wymóg bezwzględny w świetle w/w ustawy.

Skarga może zawierać żądanie wydania sądowi rozpoznającemu sprawę albo prokuratorowi prowadzącemu lub nadzorującemu postępowania przygotowawcze zlecenie podjęcia w wyznaczonym terminie odpowiednich czynności oraz zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej, co kwalifikowane jest jako wymóg fakultatywny.

Skarga podlega rozpoznaniu, o ile spełnia wymagania formalne przewidziane w art. 6 ust. 2 pkt. 2 u.s.p.p. Oznacza to, że skarżący w uzasadnieniu skargi szczegółowo wskazać musi, w czym dopatruje się nieuzasadnionej zwłoki w rozpoznaniu jego sprawy, tj. w sposób precyzyjny przedstawi konkretne działania, bądź zaniechania sądu rozpoznającego sprawę, które w konsekwencji doprowadziły do zwłoki (zob. postanowienia SN: z 19 września 2022 r., I NSP 290/22; z 19 stycznia 2022 r., I NSP 264/21; z 10 czerwca 2020 r., I NSP 49/20; z 21 lutego 2007 r., III SPP 5/07; z 7 czerwca 2005 r., III SPP 103/05).

Wskazanie powyższych okoliczności jest niezbędne dla merytorycznej oceny skargi. Sąd musi wiedzieć, na jakim etapie postępowania doszło według strony do przewlekłości, na czym ona polegała, tzn. jakie konkretnie czynności procesowe zostały podjęte przez sąd wadliwie lub nie zostały podjęte w ogóle (zob. postanowienia Sądu Najwyższego: z 21 lipca 2020 r., I NSP 93/20; z 1 marca 2022 r., I NSP 31/22).

Postanowienie SN z dnia 11 września 2024 r., I NSP 282/24

Standard: 83328 (pełna treść orzeczenia)

Pismo skarżącego nie zawiera uzasadnienia, co sprawia, że Sąd Najwyższy pozbawiony jest możliwości merytorycznego rozpoznania wniesionej skargi.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o skardze na przewlekłość, skargę niespełniającą tych wymagań sąd właściwy do jej rozpoznania odrzuca bez wzywania do uzupełnienia braków

Postanowienie SN z dnia 19 września 2022 r., I NSP 290/22

Standard: 84961 (pełna treść orzeczenia)

Skarga spełnia wymagania formalne przewidziane w art. 6 ust. 2 pkt 2 u.s.przewl., o ile skarżący w uzasadnieniu skargi szczegółowo wskaże, w czym dopatruje się nieuzasadnionej zwłoki w rozpoznaniu jego sprawy, tj. w sposób precyzyjny przedstawi konkretne działania bądź zaniechania sądu rozpoznającego sprawę, które w konsekwencji doprowadziły do zwłoki (por. postanowienia SN: z 7 czerwca 2005 r., III SPP 103/05; z dnia 21 lutego 2007 r., III SPP 5/07).

Wskazanie powyższych okoliczności jest niezbędne dla merytorycznej oceny skargi. Sąd musi wiedzieć, na jakim etapie postępowania doszło według strony do przewlekłości, na czym ona polegała (jakie konkretnie czynności procesowe zostały podjęte przez sąd wadliwie lub nie zostały podjęte w ogóle) i czym została spowodowana.

Bez wskazania powyższych okoliczności sąd rozpoznający skargę nie jest w stanie dokonać oceny czynności sądu w oparciu o kryteria wskazane w art. 2 ust. 2 u.s.przewl.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 u.s.przewl. skargę niespełniającą wymagań przewidzianych w art. 6 ust. 2 u.s.przewl. sąd właściwy do jej rozpoznania odrzuca bez wzywania do uzupełnienia braków.

Postanowienie SN z dnia 16 grudnia 2020 r., I NSP 162/20

Standard: 83332 (pełna treść orzeczenia)

Skarżący nie podał żadnej okoliczności dotyczącej przebiegu i czasu trwania postępowania, nie wskazał daty zainicjowania postępowania ani nie opisał czynności procesowych, których zaniechanie lub wadliwe wykonanie przez sąd miało - w ocenie skarżącego - doprowadzić do przewlekłości. Oprócz tego skarżący nie sprecyzował nawet, czy skarga jego dotyczy postępowania kasacyjnego czy postępowania w przedmiocie wniosku o wstrzymanie wykonania wyroku zaskarżonego kasacją, które było prowadzone pod tą samą sygnaturą. Z uwagi na to, że skargę należało odrzucić bez wzywania do usuwania braków formalnych, bezprzedmiotowym było rozpoznawanie wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu (podobnie postanowienie SN z 8 października 2010 r., KSP 7/10).

Postanowienie SN z dnia 21 lipca 2020 r., I NSP 93/20

Standard: 84960 (pełna treść orzeczenia)

Skarga, w której sformułowano ogólne stwierdzenie w jej uzasadnieniu, że przedmiot sprawy nie jest skomplikowany, a postępowanie trwa znacznie dłużej aniżeli jest to konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i prawnych, nie spełnia wymogu przytoczenia okoliczności uzasadniających żądanie.

Nie można w żadnej mierze za takie uznać wymienienie „przyczyn przewlekłości”, do których skarżąca zaliczyła: przetrzymywanie pism zawierających jasno sprecyzowane żądania powoda bez rozpoznania, nakładanie na powoda nieuzasadnionych zobowiązań do wykonania, bezzasadne zwracanie pism spełniających wymogi formalne lub zawierających uchybienia umożliwiające nadania pismu biegu, nieudzielania niezbędnych i klarownych pouczeń oraz dopuszczanie się wadliwego doręczania korespondencji, skutkującego koniecznością podejmowania przez skarżącego dodatkowej aktywności. Żadna z przytoczonych przyczyn przewlekłości kwestionowanego postępowania nie została przez pełnomocnika skarżącego skonkretyzowana. Nie wiadomo zatem, jakie pisma i przez jak długi okres były „przetrzymywane”, jakie zobowiązanie nałożone na powoda były nieuzasadnione, a nadto w jaki sposób doszło do wydłużenia postępowania przez nałożenie takiego zobowiązania na powoda, a także kiedy i co do jakich pism nastąpiły niezasadne zwroty, kiedy i w jakim zakresie doszło do braku niezbędnych i klarownych pouczeń oraz ile razy doszło do wadliwego doręczania korespondencji oraz wpływu tej wadliwości na czas trwania postępowania w sprawie II ACa (…) Sądu Apelacyjnego w (…). Dopiero tak sprecyzowane zarzuty wobec toku wskazanego postępowania pozwoliłyby na merytoryczne odniesienie się do ich treści.

Obowiązek konkretyzacji twierdzeń co do przewlekłego rozpoznania konkretnej sprawy, jaki wynika z art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy o skardze na przewlekłość jest konsekwentnie eksponowany w orzecznictwie zarówno Sądu Najwyższego, sądów administracyjnych, jak i sądów powszechnych (zob. np.: postanowienie Sądu Najwyższego z 17 grudnia 2013 r., III SPP 241/13, postanowienie SA w Krakowie z 25 kwietnia 2014 r., II S 8/14, postanowienie NSA z 13 sierpnia 2014 r., II FPP 5/14).

Postanowienie SN z dnia 10 czerwca 2020 r., I NSP 49/20

Standard: 83329 (pełna treść orzeczenia)

W skardze na przewlekłość znajdującego się „w toku” postępowania apelacyjnego (art. 5 ust. 1 ustawy) skarżący nie sformułowali żadnych konkretnych zarzutów, które mogłyby świadczyć o przewlekłości tej podlegającej sprawdzeniu pod kątem terminowości procedowania fazy kolejnego postępowania apelacyjnego, ograniczając się wyłącznie do twierdzenia, że sprawa w dotychczasowych instancjach „trwa już łącznie 13 lat”, tj. „znacznie dłużej niż byłoby to konieczne - w normalnym toku sprawy - dla wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy”.

Przytoczenie okoliczności uzasadniających skargę na przewlekłość postępowania (art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy) nie może sprowadzać się do zakwestionowania przez stronę ogólnego czasu trwania procesu, ale powinno polegać na wskazaniu konkretnych czynności procesowych, których sąd nie podjął lub dokonał wadliwie w toku kontrolowanego pod względem terminowości postępowania. Skargę niespełniającą tego wymagania sąd odrzuca bez wzywania do uzupełnienia braków (art. 9 ust. 1 tej ustawy, por. postanowienie SN z dnia 7 czerwca 2005 r., III SPP 103/05).

Postanowienie SN z dnia 21 lutego 2007 r., III SPP 5/07

Standard: 83330 (pełna treść orzeczenia)

Przytoczenie okoliczności uzasadniających skargę na przewlekłość postępowania (art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, Dz.U. Nr 179, poz. 1843) nie może sprowadzać się do zakwestionowania przez stronę ogólnego czasu trwania procesu, ale polega na wskazaniu konkretnych czynności procesowych, których sąd nie podjął lub dokonał wadliwie. Skargę niespełniającą tego wymagania sąd odrzuca bez wzywania do uzupełnienia braków (art. 9 ust. 1 tej ustawy).

Z art. 2 ust. 2 wynika, że dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty sprawy. Analiza powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że „przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie”, o których mowa w art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy, nie może sprowadzać się do zakwestionowania czasu trwania dotychczasowego procesu sądowego, uznawanego przez stronę skarżącą za nadmiernie wydłużony. Przez przytoczenie tych okoliczności należy rozumieć obowiązek skarżącego wskazania konkretnych czynności procesowych, których sąd orzekający zaniechał lub które podjął wadliwie, a które wskazywałyby na doprowadzenie do przewlekłości postępowania. Tym samym ograniczenie się w skardze tylko do przytoczenia czasokresu trwania postępowania należy uznać za niewystarczające dla spełnienia przesłanki „przytoczenia okoliczności uzasadniających żądanie stwierdzenia przewlekłości postępowania”, a tym samym należy dojść do przekonania, że skarga nie odpowiada wymaganiu z art. 6 ust. 2 ustawy, co po myśli art. 9 ust. 1 ustawy powoduje jej odrzucenie. Jeżeli bowiem sąd rozpatrujący skargę ma w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd z uwzględnieniem charakteru sprawy, stopnia faktycznej i prawnej jej zawiłości oraz znaczenia dla strony wnoszącej skargę rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowania się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania (art. 2 ust. 2 ustawy), to skarga powinna wyraźnie wskazywać, w którym miejscu postępowania doszło do uchybienia przez sąd orzekający terminowości bądź prawidłowości podjętych czynności sądowych.

Postanowienie SN z dnia 7 czerwca 2005 r., III SPP 103/05

Standard: 83331 (pełna treść orzeczenia)