Wymóg przejrzystości warunku umownego do postanowienia dotyczącego głównego przedmiotu umowy (art. 4 ust. 2 D 93/13)

Art. 4 ust. 2 dyrektywy 93/13 przewiduje, iż ocena nieuczciwego charakteru warunków nie dotyczy ani określenia głównego przedmiotu umowy, ani relacji ceny i wynagrodzenia do dostarczonych w zamian towarów lub usług, o ile warunki te zostały wyrażone prostym i zrozumiałym językiem.

Warunki, o których mowa w art. 4 ust. 2, są objęte dziedziną uregulowaną w dyrektywie 93/13, nie podlegają one ocenie ich nieuczciwego charakteru wyłącznie w przypadku, gdy właściwy sąd krajowy na podstawie badania indywidualnego uzna, że zostały sformułowane przez sprzedawcę lub dostawcę prostym i zrozumiałym językiem. Przepis ten ma zatem na celu wyłącznie określenie zasad i zakresu kontroli treści warunków umownych, które nie były indywidualnie negocjowane i które opisują podstawowe świadczenia w umowach zawartych między przedsiębiorcą a konsumentem (zob. podobnie wyrok z dnia 3 czerwca 2010 r., Caja de Ahorros y Monte de Piedad de Madrid, C‑484/08).

Ze wspomnianego przepisu wynika, że okoliczność, iż warunek nie został wyrażony prostym i zrozumiałym językiem, nie może sama w sobie nadawać mu nieuczciwego charakteru [wyrok z dnia 13 lipca 2023 r., Banco Santander (Odniesienie do oficjalnego wskaźnika), C-265/22.

Nie można uniemożliwiać państwom członkowskim utrzymania lub przyjęcia w całej dziedzinie regulowanej w dyrektywie 93/13, do której należą warunki przewidziane w art. 4 ust. 2 tej dyrektywy, przepisów bardziej rygorystycznych niż przewidziane w samej dyrektywie, pod warunkiem że mają one na celu zapewnienie wyższego stopnia ochrony konsumenta (wyrok z dnia 3 czerwca 2010 r., Caja de Ahorros y Monte de Piedad de Madrid, C‑484/08.

W ten sposób, jeżeli zezwala na to prawo krajowe, sąd krajowy może, w ramach sporu dotyczącego umowy zawartej pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem, ocenić nieuczciwy charakter warunku, który nie był negocjowany indywidualnie i który dotyczy w szczególności głównego przedmiotu tej umowy, nawet w przypadkach, w których warunek ten został sformułowany wcześniej przez przedsiębiorcę prostym i zrozumiałym językiem.

Wyrok TSUE z dnia 20 marca 2025 r., C-365/23

Standard: 87611 (pełna treść orzeczenia)

Wyłączenie, o którym mowa w art. 4 ust. 2 dyrektywy 93/13, pozostaje w każdym razie bez uszczerbku dla przestrzegania ustanowionego przez ten przepis wymogu przejrzystości, który ma taki sam zakres jak wymóg określony w art. 5 tej dyrektywy i który należy rozumieć w ten sposób, że wymaga on nie tylko, aby dany warunek był zrozumiały dla konsumenta pod względem gramatycznym, lecz również aby konsument ten był w stanie dokonać oceny, na podstawie dokładnych i zrozumianych kryteriów, wypływających dla niego z tego warunku skutków ekonomicznych (zob. podobnie wyrok z dnia 3 października 2019 r., Kiss i CIB Bank, C-621/17).

Wynika z tego, że gdyby sąd odsyłający stwierdził, iż rozpatrywane warunki nie zostały wyrażone prostym i zrozumiałym językiem, powinny one w każdym razie podlegać ocenie pod kątem ich ewentualnego nieuczciwego charakteru, nawet jeśli sąd ten uzna ponadto, że warunki te stanowią część głównego przedmiotu umowy lub że są one kwestionowane w świetle relacji ceny lub wynagrodzenia do usług świadczonych w zamian (zob. podobnie wyrok z dnia 26 lutego 2015 r., Matei, C-143/13).

Wyrok TSUE z dnia 23 listopada 2023 r., C-321/22

Standard: 82301 (pełna treść orzeczenia)