Uznanie i wykonalność orzeczenia w transporcie międzynarodowym wydanym w trybie konwencji (art. 31 ust. 3 CMR)

Artykuł 45 ust. 1 lit. a) i art. 45 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, że: nie zezwala on sądowi państwa członkowskiego na odmowę uznania orzeczenia sądu innego państwa członkowskiego ze względu na to, że ten ostatni sąd stwierdził swoją jurysdykcję do rozpoznania powództwa wytoczonego na podstawie umowy przewozu międzynarodowego z naruszeniem zawartej w tej umowie klauzuli dotyczącej jurysdykcji w rozumieniu art. 25 tego rozporządzenia.

Zgodnie z art. 71 rozporządzenia nr 1215/2012 konwencja dotycząca materii szczególnej, taka jak CMR, ma pierwszeństwo przed rozporządzeniem. Zgodnie z art. 71 ust. 1 omawianego rozporządzenia rozporządzenie to nie narusza konwencji, których państwa członkowskie są stronami i które w sprawach szczególnych regulują jurysdykcję, uznawanie lub wykonywanie orzeczeń. Ponadto art. 71 ust. 2 akapit drugi zdanie pierwsze tego rozporządzenia wskazuje, że jeżeli zarówno państwo członkowskie pochodzenia, jak i wezwane państwo członkowskie są stronami konwencji dotyczącej spraw szczególnych, która reguluje warunki uznawania i wykonywania orzeczeń, wówczas obowiązują te warunki. Tym samym na wypadek kolizji norm prawodawca Unii przewidział stosowanie tych konwencji (zob. analogicznie wyrok z dnia 4 maja 2010 r., TNT Express Nederland, C-533/08).

Zgodnie z art. 31 ust. 3 CMR, jeżeli wyrok wydany przez sąd umawiającego się państwa stał się wykonalny w tym państwie, staje się on również wykonalny w każdym z pozostałych umawiających się państw natychmiast po dopełnieniu formalności wymaganych w tym celu w danym państwie, przy czym formalności te nie mogą obejmować rewizji sprawy.

Niemniej jednak, po pierwsze, zakładając, że art. 31 ust. 3 CMR, który dotyczy wykonalności, można również potraktować jako zasadę uznawania, którą należy stosować na podstawie art. 71 ust. 1 i 2 rozporządzenia nr 1215/2012, należy zauważyć, że ów art. 31 ust. 3 ogranicza się do uzależnienia wykonania „wyroku” w rozumieniu tego przepisu od dopełnienia formalności wymaganych w tym celu w danym państwie, uściślając jedynie w tym kontekście, że formalności te nie mogą obejmować rewizji sprawy.

W tym kontekście należy wziąć pod uwagę art. 71 ust. 2 akapit pierwszy lit. b) i art. 71 ust. 2 akapit drugi zdanie drugie rozporządzenia nr 1215/2012, z których wynika, że orzeczenia wydane w jednym państwie członkowskim przez sąd, który oparł swoją jurysdykcję na konwencji dotyczącej spraw szczególnych, powinny być uznawane i wykonywane w innych państwach członkowskich zgodnie z tym rozporządzeniem, którego przepisy mogą w każdym razie być stosowane nawet wówczas, gdy konwencja ta określa warunki uznawania i wykonywania tych orzeczeń.

W tych okolicznościach to w świetle rozporządzenia nr 1215/2012 należy ocenić, czy sąd państwa członkowskiego może odmówić uznania orzeczenia sądu innego państwa członkowskiego w przedmiocie powództwa wytoczonego na podstawie umowy przewozu międzynarodowego ze względu na to, że sąd ten stwierdził swoją jurysdykcję pomimo istnienia klauzuli jurysdykcyjnej na rzecz innych sądów.

Artykuł 45 ust. 1 lit. a) i art. 45 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. należy interpretować w ten sposób, że nie zezwala on sądowi państwa członkowskiego na odmowę uznania orzeczenia sądu innego państwa członkowskiego ze względu na to, że ten ostatni sąd stwierdził swoją jurysdykcję do rozpoznania powództwa wytoczonego na podstawie umowy przewozu międzynarodowego z naruszeniem zawartej w tej umowie klauzuli dotyczącej jurysdykcji w rozumieniu art. 25 tego rozporządzenia.

Wyrok TSUE z dnia 21 marca 2024 r., C-90/22

Standard: 82067 (pełna treść orzeczenia)