Odmowa uznania z uwagi na sprzeczność z porządkiem publicznym (ordre public) wezwanego państwa członkowskiego (art. 45 ust. 1 lit. a rozp. 1215/2012)

Art. 34 pkt 1 [art. 45 ust. 1 lit. a rozp. 1215/2012] i art. 45 rozporządzenia nr 44/2001 w związku z art. 11 Karty należy interpretować w ten sposób, że należy odmówić stwierdzenia wykonalności wyroku zasądzającego od spółki wydającej dziennik i jednego z jej dziennikarzy zadośćuczynienie tytułem naprawienia szkody niemajątkowej poniesionej przez klub sportowy i przez członka zespołu medycznego tego klubu w wyniku naruszenia ich dobrego imienia poprzez informację na ich temat opublikowaną w tym dzienniku, jeżeli wykonanie wyroku skutkowałoby oczywistym naruszeniem zasady wolności prasy zapisanej w art. 11 Karty, a tym samym naruszeniem porządku publicznego wezwanego państwa członkowskiego.

Naruszenie art. 11 Karty jest objęte zakresem pojęcia porządku publicznego wezwanego państwa członkowskiego, a zatem stanowi podstawę odmowy stwierdzenia wykonalności.

Naruszenie art. 11 Karty jest objęte zakresem pojęcia porządku publicznego wezwanego państwa członkowskiego, a zatem stanowi podstawę odmowy stwierdzenia wykonalności.

Sąd odsyłający powinien ocenić – uwzględniając wszystkie okoliczności sprawy, w tym nie tylko zasoby finansowe osób, od których zasądzono zadośćuczynienie, lecz również wagę przewinienia tych osób i rozmiar szkody, czy wykonanie tych orzeczeń skutkowałoby naruszeniem praw i wolności zapisanych w art. 11 Karty. W tym celu sąd ten powinien zweryfikować, czy zadośćuczynienie zasądzone wspomnianymi wyrokami jawi się jako oczywiście nieproporcjonalne w stosunku do rozpatrywanego naruszenia dobrego imienia, a tym samym może wywrzeć w wezwanym państwie członkowskim skutek odstraszający w odniesieniu do relacji medialnych dotyczących analogicznych spraw w przyszłości lub, ogólniej rzecz ujmując, w odniesieniu do korzystania z wolności prasy, o której mowa w art. 11 Karty.

Skoro celem weryfikacji, jaką ma przeprowadzić sąd odsyłający, jest jedynie zidentyfikowanie oczywistego naruszenia praw i wolności zapisanych w art. 11 Karty, weryfikacja ta nie może obejmować kontroli ocen merytorycznych dokonanych przez sąd państwa członkowskiego pochodzenia, gdyż stanowiłoby to zakazaną kontrolę merytoryczną. W tej sytuacji sąd odsyłający nie mógłby zatem badać w szczególności, czy EE i Société Éditrice du Monde, publikując rozpatrywany w postępowaniu głównym artykuł, działali w poszanowaniu swoich obowiązków i odpowiedzialności, albo kwestionować ustaleń wyroku Tribunal Supremo (sądu najwyższego) z dnia 24 lutego 2014 r. odnoszących się do wagi przewinienia, jakiego dopuścili się EE lub Société Éditrice du Monde, lub do rozmiaru szkody poniesionej przez Real Madrid i przez AE.

Nie można wykluczyć, iż sąd ten w świetle wszystkich okoliczności sprawy dojdzie do wniosku, że oczywiste naruszenie wolności prasy wynikające z wykonania rozpatrywanych w postępowaniu głównym orzeczeń wystąpi jedynie w odniesieniu do jednego z dwóch powodów lub jednego z dwóch pozwanych, których dotyczą te orzeczenia.

W sytuacji gdyby sąd stwierdził, że zachodzi oczywiste naruszenie wolności prasy, musiałby on ograniczyć odmowę stwierdzenia wykonalności wspomnianych orzeczeń do części oczywiście nieproporcjonalnej, w wezwanym państwie członkowskim, zasądzonego zadośćuczynienia.

Wyrok TSUE z dnia 4 października 2024 r., C-633/22

Standard: 84459 (pełna treść orzeczenia)

O ile państwa członkowskie mają, co do zasady, swobodę określania wymogów porządku publicznego zgodnie z własnymi koncepcjami krajowymi, o tyle wyznaczenie granic tego pojęcia następuje w drodze wykładni tego rozporządzenia. W związku z tym, chociaż do Trybunału nie należy ustalanie, jakie elementy obejmuje porządek publiczny państwa członkowskiego, należy do niego jednak kontrolowanie, w jakich granicach sąd państwa członkowskiego może powoływać się na to pojęcie, gdy odmawia uznania orzeczenia wydanego przez sąd innego państwa członkowskiego (zob. w drodze analogii wyroki: z dnia 28 marca 2000 r., Krombach, C-7/98; z dnia 16 lipca 2015 r., Diageo Brands, C-681/13).

Odwołanie się do klauzuli porządku publicznego, zawartej w art. 45 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 1215/2012 jest możliwe tylko w przypadku, gdy uznanie orzeczenia wydanego w tym państwie członkowskim miałoby stanowić oczywiste naruszenie normy prawnej uważanej za zasadniczą dla porządku prawnego państwa wezwanego lub prawa uznanego za podstawowe w tym porządku prawnym (zob. w drodze analogii wyroki: z dnia 28 marca 2000 r., Krombach, C-7/98; z dnia 16 lipca 2015 r., Diageo Brands, C-681/13). Tego rodzaju naruszenie może polegać w szczególności na tym, że osoba, przeciwko której wystąpiono o wykonanie orzeczenia, nie miała możliwości skutecznej obrony, przed sądem pochodzenia orzeczenia, i zaskarżenia, w państwie członkowskim pochodzenia orzeczenia, orzeczenia, które miałoby zostać wykonane (zob. podobnie wyrok z dnia 2 kwietnia 2009 r., Gambazzi, C-394/07).

Wyrok TSUE z dnia 7 kwietnia 2022 r., C-568/20

Standard: 81732 (pełna treść orzeczenia)