Staranność zawodowa lekarza (wzorzec postępowania lekarza, zawiniony błąd lekarza, dozwolone ryzyko medyczne

Staranność zawodowa personelu medycznego powinna być należyta, właściwie dobrana do kwalifikacji danego lekarza (położnej), ich doświadczenia i sytuacji, w której udzielana jest pomoc osobie tego potrzebującej. Do obowiązków lekarzy oraz personelu medycznego należało podjęcie takiego sposobu postępowania, które gwarantować powinno - przy zachowaniu aktualnego stanu wiedzy i zasad staranności - przewidywany efekt w postaci wyleczenia, a przede wszystkim nie narażania pacjentów na pogorszenie stanu zdrowia.

Zabiegi operacyjne muszą być zarówno przeprowadzane zgodnie ze sztuką lekarską i najwyższą starannością wymaganą od profesjonalistów w zakresie medycyny ale także właściwie przygotowane od strony organizacyjnej (por. m.in. wyroki SN z dnia 7 stycznia 1966 r., I CR 369/65, z dnia 26 października 2003 r., II CK 34/02 i z dnia 10 lutego 2010 r., V CSK 287/09).

Wyrok SN z dnia 30 czerwca 2021 r., II CSKP 95/21

Standard: 62065 (pełna treść orzeczenia)

Według tradycyjnej etyki medycznej, odwołującej się do korzeni tzn. Przysięgi Hipokratesa, wyznacznikami etycznej słuszności działań lekarza jest:

a) działanie na rzecz dobra pacjenta (zasada dobroczynności), oraz

b) unikanie wyrządzania pacjentowi jakiejkolwiek szkody (zasada nieszkodzenia).

Współcześnie oprócz tych dwóch zasad, wskazuje się też na zasadę autonomii pacjenta oraz zasadę sprawiedliwości

Art. 13 uchwały Nadzwyczajnego II Krajowego Zjazdu Lekarzy z dnia 14 grudnia 1991 r. - Kodeks etyki lekarskiej, głosi, że obowiązkiem lekarza jest respektowanie prawa pacjenta do świadomego udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących jego zdrowia. Informacja udzielana pacjentowi powinna być sformułowana w sposób dla niego zrozumiały. Lekarz ma też poinformować pacjenta o stopniu ewentualnego ryzyka zabiegów diagnostycznych i leczniczych oraz spodziewanych korzyściach związanych z wykonywaniem tych zabiegów, a także możliwościach zastosowania innego postępowania medycznego.

Z art. 8 uchwały stanowi, że lekarz powinien przeprowadzać wszelkie postępowanie diagnostyczne, lecznicze i zapobiegawcze z należytą starannością, poświęcając im niezbędny czas. Pamiętać przy tym należy, że z art. 8 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r., o izbach lekarskich, wynika, iż członkowie izby lekarskiej są obowiązani:

1) przestrzegać zasad etyki lekarskiej,

2) przestrzegać przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza,

3) stosować się do uchwał organów izb lekarskich.

Podjęte wobec pacjenta przez lekarza czynności diagnostyczne, nie kończą się z chwilą wykonania wszystkich zaleconych przez lekarza badań, lecz dopiero w momencie zapoznania się przez zlecającego lekarza z wynikami tych badań.

Lekarz powinien zawsze podjąć, bez zbędnej zwłoki, działania w celu poinformowania pacjenta o wynikach przeprowadzonych badań diagnostycznych, zwłaszcza gdy wyniki te wskazują na zagrożenie życia lub zdrowia.

Postanowienie SN z dnia 5 marca 2019 r., IV KK 498/17

Standard: 77085 (pełna treść orzeczenia)