Umowy zawarte w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą konsumenta

Jeżeli chodzi o osobę, która zawiera umowę o podwójnym celu służącą po części prowadzonej przez nią działalności zawodowej lub gospodarczej, a po części potrzebom o charakterze prywatnym, Trybunał orzekł już, że taka osoba mogłaby korzystać z przywołanych powyżej przepisów jurysdykcyjnych jedynie w sytuacji, w której związek owej umowy z działalnością zawodową lub gospodarczą zainteresowanego byłby tak nikły, że stałby się marginalny, a zatem odgrywałby jedynie nieznaczną rolę w kontekście transakcji, ujętej całościowo, dla której umowa ta została zawarta (wyrok z dnia 14 lutego 2019 r., Milivojević, C-630/17).

Co się tyczy sposobu wykonywania działalności zawodowej lub gospodarczej prowadzonej przez osobę powołującą się na status konsumenta Trybunał orzekł, że z jego orzecznictwa nie wynika żadne zróżnicowanie stosownie do tego, czy chodzi o działalność prowadzoną na własny rachunek, czy też o pracę najemną, a zgodnie z tym orzecznictwem należy zbadać jedynie, czy umowa została zawarta poza zakresem działalności zawodowej lub gospodarczej i niezależnie od nich oraz w celu, którego nie można uznać za związany z taką działalnością, co oznacza, że praca najemna jest również objęta zakresem pojęcia „działalności zawodowej lub gospodarczej” w rozumieniu art. 17 ust. 1 rozporządzenia nr 1215/2012 (zob. podobnie wyrok z dnia 20 października 2022 r., ROI Land Investments, C‑604/20).

Z orzecznictwa tego wynika, że status konsumenta w rozumieniu wspomnianego przepisu zależy od tego, czy dana umowa została zawarta w celu zawodowym lub gospodarczym, czy też w celu prywatnym. Osobę, która zawarła umowę, należy bowiem uznać za konsumenta, jeżeli zawarcie owej umowy nie wchodzi w zakres jej działalności zawodowej lub gospodarczej, lub, w przypadku umowy o podwójnym celu służącej po części prowadzonej przez nią działalności zawodowej lub gospodarczej, a po części potrzebom o charakterze prywatnym, jeżeli aspekt dotyczący działalności zawodowej lub gospodarczej odgrywałby jedynie nieznaczną rolę w kontekście transakcji, ujętej całościowo. Natomiast sposób wykonywania działalności zawodowej lub gospodarczej prowadzonej przez osobę powołującą się na status konsumenta nie ma znaczenia dla celów takiej kwalifikacji.

Wyrok TSUE z dnia 9 marca 2023 r., C-177/22

Standard: 81409 (pełna treść orzeczenia)

Artykuł 17 ust. 1 rozporządzenia nr 1215/2012 należy interpretować w ten sposób, że: pojęcie „działalności zawodowej lub gospodarczej” obejmuje nie tylko działalność na własny rachunek, lecz również pracę najemną. Ponadto umowa zawarta między pracownikiem a osobą trzecią wobec pracodawcy wskazanego w umowie o pracę, na mocy której osoba ta ponosi bezpośrednią odpowiedzialność wobec pracownika za zobowiązania tego pracodawcy wynikające z umowy o pracę, do celów stosowania przywołanych przepisów nie jest umową zawartą poza zakresem wszelkiej działalności gospodarczej lub zawodowej i niezależnie od nich oraz w celu, którego nie można uznać za związany z taką działalnością.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału jedynie umowy zawarte poza zakresem jakiejkolwiek działalności zawodowej lub gospodarczej i niezależnie od nich oraz w celu, którego nie można uznać za związany z taką działalnością, mające na celu jedynie zaspokojenie własnych prywatnych potrzeb konsumpcyjnych osoby, są objęte zakresem szczególnego systemu przewidzianego w owym rozporządzeniu w dziedzinie ochrony konsumenta uznawanego za słabszą stronę umowy; natomiast tego rodzaju ochrona nie znajduje uzasadnienia w przypadku umów, których celem jest działalność zawodowa lub gospodarcza (zob. podobnie wyrok z dnia 10 grudnia 2020 r., Personal Exchange International, C-774/19).

Oznacza to, że jakiekolwiek rozróżnienie w zależności od tego, czy działalność zawodowa jest działalnością na własny rachunek, czy też pracą najemną, nie wynika z tego orzecznictwa, zgodnie z nim należy zbadać jedynie, czy umowa została zawarta poza zakresem działalności zawodowej lub gospodarczej i niezależnie od nich oraz w celu, którego nie można uznać za związany z taką działalnością.

Wyrok TSUE z dnia 20 października 2022 r., C-604/20

Standard: 81408 (pełna treść orzeczenia)