Jurysdykcja w sprawach dotyczących czynu niedozwolonego

W zakresie, w jakim rozporządzenie nr 1215/2012 uchyliło i zastąpiło rozporządzenie Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. 2001, L 12, s. 1), które z kolei zastąpiło Konwencję z dnia 27 września 1968 r. o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. 1972, L 299, s. 32), zmienioną późniejszymi konwencjami dotyczącymi przystąpienia nowych państw członkowskich do tej konwencji, dokonana przez Trybunał wykładnia przepisów tych ostatnich aktów prawnych obowiązuje także w odniesieniu do przepisów rozporządzenia nr 1215/2012, jeżeli przepisy te można uznać za im „równoważne”. Jest tak w przypadku art. 5 pkt 3 wspomnianej konwencji i art. 5 pkt 3 rozporządzenia nr 44/2001 z jednej strony oraz art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012 z drugiej strony.

Przepis ustanawiający jurysdykcję szczególną zawarty w art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012, który pozwala powodowi – w drodze odstępstwa od ustanowionej w art. 4 tego rozporządzenia ogólnej zasady jurysdykcji sądów miejsca zamieszkania pozwanego – wytoczyć powództwo dotyczące czynu niedozwolonego lub czynu podobnego do czynu niedozwolonego przed sąd miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę, powinien być przedmiotem wykładni autonomicznej i ścisłej (zob. podobnie wyrok z dnia 10 marca 2022 r., BMA Nederland, C‑498/20).

Ten przepis ustanawiający jurysdykcję szczególną opiera się na istnieniu szczególnie ścisłego związku między sporem a sądami miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę, co uzasadnia przyznanie tym sądom jurysdykcji ze względów związanych z prawidłowym sprawowaniem wymiaru sprawiedliwości i sprawną organizacją postępowania (zob. podobnie wyrok z dnia 10 marca 2022 r., BMA Nederland, C‑498/20).

Jeżeli przedmiotem postępowania jest czyn niedozwolony lub czyn podobny do czynu niedozwolonego, sąd właściwy ze względu na miejsce, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę, jest zazwyczaj najbardziej odpowiedni do orzekania w szczególności ze względu na bliskość w stosunku do sporu i łatwość przeprowadzenia postępowania dowodowego (wyrok z dnia 10 marca 2022 r., BMA Nederland, C‑498/20).

Szkoda, która jest jedynie pośrednią konsekwencją szkody poniesionej pierwotnie przez inne osoby bezpośrednio poszkodowane w wyniku szkody, która wystąpiła w innym miejscu niż to, w którym wywarła ona wpływ na osobę pośrednio poszkodowaną, nie może uzasadniać jurysdykcji na podstawie wskazanego przepisu (wyrok z dnia 29 lipca 2019 r., Tibor-Trans, C‑451/18).

Wyrok TSUE z dnia 22 lutego 2024 r., C-81/23

Standard: 81117 (pełna treść orzeczenia)

Jurysdykcja szczególna, ustanowiona przez art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012 w drodze odstępstwa od zasady ogólnej przyznającej jurysdykcję sądom miejsca zamieszkania lub siedziby powoda i sformułowanej w art. 4 rzeczonego rozporządzenia, jest oparta na istnieniu szczególnie ścisłego związku pomiędzy żądaniem a sądem miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę, który to związek uzasadnia przyznanie jurysdykcji temu sądowi ze względu na prawidłowe administrowanie wymiarem sprawiedliwości oraz sprawną organizację postępowania (zob. podobnie wyroki: z dnia 18 lipca 2013 r., ÖFAB, C‑147/12; z dnia 24 listopada 2020 r., Wikingerhof, C‑59/19).

Wyrok TSUE z dnia 10 marca 2022 r., C-498/20

Standard: 81176 (pełna treść orzeczenia)