Nierozpoznanie istoty sprawy poprzez oddalenie powództwa z uwagi na nietrafne przyjęcie braku legitymacji procesowej

Pozbawienie strony możności obrony swych praw w rozumieniu art. 379 pkt 5 k.p.c., będące konsekwencją określonych wadliwości procesowych sądu lub strony przeciwnej, nie obejmuje kwestii legitymacji procesowej w sprawie, stanowiącej merytoryczną przesłankę rozstrzygnięcia, powodującą - w razie braku czynnej bądź biernej legitymacji procesowej - oddalenie powództwa (por. wyroki SN: z dnia 3 października 2008 r., I CSK 93/08; z dnia 24 września 2009 r., II PK 78/09 oraz postanowienie SN z dnia z dnia 10 marca 2015 r., II PZ 29/14).

Skoro stronami w procesie są te podmioty, na rzecz których i przeciwko którym toczy się postępowanie, to wytoczenie powództwa czyni dany podmiot stroną – powodem, a przeciwnika – pozwanym. Jak wynika z rozważań dokonanych powyżej, to czy stronie procesu przysługują prawa lub spoczywają na niej obowiązki wynikające z prawa materialnego jest zagadnieniem posiadania przez stronę legitymacji procesowej. Brak legitymacji procesowej powoda (czynnej) lub pozwanego (biernej) powoduje oddalenie powództwa. 

Wyrok SN z dnia 8 lipca 2015 r., II PK 282/14

Standard: 64831 (pełna treść orzeczenia)

Do nierozpoznania istoty sprawy przez sąd pierwszej instancji dochodzi więc między innymi w razie oddalenia powództwa z uwagi na nietrafne przyjęcie braku legitymacji procesowej pozwanego.

Do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi wtedy, gdy rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, gdy zaniechał on zbadania materialnej podstawy żądania albo merytorycznych zarzutów strony, bezpodstawnie przyjmując, że istnieje przesłanka materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie

Wyrok SN z dnia 13 marca 2014 r., I CSK 274/13

Standard: 80427 (pełna treść orzeczenia)

Pozbawienie strony możności obrony swych praw w rozumieniu art. 379 pkt 5 k.p.c., będące konsekwencją określonych wadliwości procesowych sądu lub strony przeciwnej, nie obejmuje kwestii legitymacji procesowej w sprawie, stanowiącej merytoryczną przesłankę rozstrzygnięcia, powodującą – w razie braku czynnej bądź biernej legitymacji procesowej – oddalenie powództwa.

Wyrok SN z dnia 3 października 2008 r., I CSK 93/08

Standard: 63778 (pełna treść orzeczenia)