Transkrypcja aktu urodzenia, odzwierciedlającego zmianę płci oraz wynikającą z tego zmianę imienia i nazwiska

Nie ma podstaw do twierdzenia, że transkrypcja aktu urodzenia, odzwierciedlającego zmianę płci oraz wynikającą z tego zmianę imienia i nazwiska, jest sprzeczna z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.

O takiej sprzeczności nie można mówić, skoro w art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. z 2017 r. poz. 657 – stan prawny na dzień wydania decyzji zaskarżonej do Sądu pierwszej instancji) wprost przewidziano obowiązek zmiany numeru PESEL w przypadku "zmiany płci", natomiast rejestr PESEL zawiera m.in. dane o imieniu (imionach) i nazwisku (art. 8 pkt 1 powołanej ustawy) oraz płci (art. 8 pkt 9 powołanej ustawy). Z kolei imiona i nazwiska podlegają zmianie na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska (Dz. U. z 2016 r. poz. 10). Ta zaś w art. 3 pkt 1 stanowi, że zmiana imienia oznacza zastąpienie wybranego imienia innym imieniem, zastąpienie dwóch imion jednym imieniem lub odwrotnie, dodanie drugiego imienia, zmianę pisowni imienia lub imion lub zmianę kolejności imion. W art. 3 pkt 2 przewiduje natomiast, że zmiana nazwiska oznacza zmianę m.in. na inne nazwisko, zmianę pisowni nazwiska lub zmianę nazwiska ze względu na formę właściwą dla rodzaju żeńskiego lub męskiego.

Nie można pominąć, że skoro poczucie przynależności do danej płci uznawane jest za chronione dobro osobiste człowieka (zob. M. Safjan, Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 1991 r. sygn. akt III CRN 28/91, PS z 1993 r. nr 2, str. 85), to nie powinno się zmuszać osoby, która nie tylko czuje się przynależna do innej płci, ale dokonała także operacyjnej zamiany płci, do odgrywania roli społecznej sprzecznej z płcią ujawnioną w akcie urodzenia.

Uwzględniwszy powyższe, dalej należy zauważyć, że zgodnie z art. 24 ust. 1 P.a.s.c. wpis wpływający na treść lub ważność aktu stanu cywilnego dołącza się do aktu stanu cywilnego w formie wzmianki dodatkowej. Skoro w akcie urodzenia umieszcza się m.in. dane o nazwisku i imieniu (imionach) dziecka (art. 60 pkt 1 P.a.s.c.) oraz płci dziecka (art. 60 pkt 3 P.a.s.c.), to nie ulega wątpliwości, że zmiany w tym zakresie podlegają wpisowi w formie wzmianki dodatkowej. W przypadku zmiany płci taką formę ujawnienia w akcie urodzenia potwierdzano w orzeczeniach Naczelnego Sądu Administracyjnego (zob. wyrok z dnia 16 lipca 2008 r. sygn. akt II OSK 845/07 i Sądu Najwyższego (zob. wyrok z dnia 10 stycznia 2019 r. II CSK 371/18).

Wyrok NSA z dnia 9 grudnia 2020 r., II OSK 3320/18

Standard: 79983 (pełna treść orzeczenia)