Prawo właściwe dla ustalenia i zaprzeczenie pochodzenia dziecka (art. 55 ust. 1 p.p.m.)
Pochodzenie dziecka (art. 61[7] – 86 k.r.o.) Prawo prywatne międzynarodowe
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Zgodnie z art. 55 ust. 1 p.p.m. ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka podlegają prawu ojczystemu dziecka z chwili jego urodzenia. Skoro więc w ramach polskiego prawa rodzinnego nie ma możliwości uznania, że dziecko pochodzi od dwóch osób tej samej płci, to wprowadzenie do obiegu prawnego polskiego aktu urodzenia, w którym zamieszczono informacje o pochodzeniu dziecka wbrew tym przepisom, stanowiłoby naruszenie zasad porządku prawnego. Prawo polskie nie zna instytucji "rodziców jednopłciowych" i nie przyznaje związkom partnerskim praw rodzicielskich.
Wyrok NSA z dnia 27 września 2023 r., II OSK 1012/22
Standard: 79695 (pełna treść orzeczenia)
Zastosowanie prawa obcego w przedmiotowej sprawie prowadzi do skutków sprzecznych z dobrem dziecka. Właściwość prawa ukraińskiego wynika z art. 28 ust. 2 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych sporządzoną w Kijowie dnia 24 maja 1993 r. (Dz. U. z 1994 r., Nr 96, poz. 465), który poddaje sprawy o ustalenie zaprzeczenia i pochodzenia dziecka prawu ojczystemu dziecka z chwili jego uznania. Wskazane przez normę kolizyjną prawo ukraińskie nie dopuszcza zaprzeczenia ojcostwa przez inną osobę niż wpisana do aktu urodzenia jako ojciec, przy czym zaprzeczenie nie jest dopuszczalne jeżeli osoba ta w chwili dokonywania zgłoszenia nie wiedziała, że jest ojcem dziecka. Chociaż prawo to przyznaje legitymację do wystąpienia z powództwem prokuratorowi, to jedynie na takich podstawach, na których mogą oprzeć je inni uprawieni. Z dokonanych w sprawie ustaleń wynika natomiast, że V.K. w chwili dokonywania zgłoszenia był świadomy, że nie jest ojcem dziecka. Niezależnie więc od oceny w przedmiotowej sprawie legitymacji procesowej prokuratora, żądanie unieważnienia uznania dziecka nie mogło zostać uwzględnione na podstawie prawa ukraińskiego. Prawo to nie reguluje bowiem - odmiennie niż art. 80 § 1 k.r.o. w brzmieniu znajdującym zastosowanie ratione temporis - powództwa prokuratora o unieważnienia uznania dziecka, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego.
Sam fakt istnienia odmiennych regulacji lub sprzeczności prawa krajowego i znajdującego zastosowanie w świetle norm kolizyjnych forum prawa obcego nie pociąga za sobą zastosowania klauzuli porządku publicznego. Sięgnięcie po nią staje się natomiast konieczne, jak w niniejszej sprawie, gdy skutki zastosowania prawa obcego są nie do pogodzenia z podstawowymi zasadami porządku prawnego. W okolicznościach przedmiotowej sprawy zastosowanie właściwych przepisów prawa ukraińskiego zamykało drogą do ustalenia, zgodnie z prawdą i dobrem dziecka, pochodzenia W.K., chociaż wyrażała ona wolę poznania biologicznego ojca, a z pozwanym V.K. nie utrzymywała kontaktów. Uzasadniało to zastosowanie art. 7 p.p.m. i rozpoznanie przedmiotowej sprawy na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego.
Wyrok SN z dnia 22 października 2021 r., IV CSKP 349/21
Standard: 80039 (pełna treść orzeczenia)