Transkrypcja aktu urodzenia, w którym jako rodzice wpisane zostały osoby tej samej płci
Odmawia dokonania transkrypcji (art. 107 p.a.s.c.) Związki jednopłciowe
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Prawo polskie nie zna instytucji "rodziców jednopłciowych" i nie przyznaje związkom partnerskim praw rodzicielskich. Naczelny Sąd Administracyjny uznając sprzeczność z podstawowymi zasadami polskiego prawa rodzinnego, transkrypcję aktu urodzenia, w którym jako rodzice wpisane zostały osoby tej samej płci, miał na uwadze skutki, jakie zaistniałyby w polskim porządku prawnym w wyniku jej dokonania. Zagrożona byłaby spójność polskiego systemu prawa, w którym funkcjonowałyby polskie akty urodzenia zawierające dane, których nie można byłoby umieścić w akcie rejestrującym urodzenie dziecka w Polsce. Należy mieć również na uwadze normy kolizyjne z zakresu prawa rodzinnego.
Zgodnie z art. 55 ust. 1 p.p.m. ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka podlegają prawu ojczystemu dziecka z chwili jego urodzenia. Skoro więc w ramach polskiego prawa rodzinnego nie ma możliwości uznania, że dziecko pochodzi od dwóch osób tej samej płci, to wprowadzenie do obiegu prawnego polskiego aktu urodzenia, w którym zamieszczono informacje o pochodzeniu dziecka wbrew tym przepisom, stanowiłoby naruszenie zasad porządku prawnego.
Zgodnie z art. 18 Konstytucji małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej. Zasady wynikające z Konstytucji znajdują odzwierciedlenie w przepisach rangi ustawowej. Ustawodawca nie przewidział w nich możliwości wpisania do polskiego aktu stanu cywilnego jako ojca osoby płci żeńskiej. Zgodnie z art. 60 pkt 4 p.a.s.c. akt urodzenia zawiera nazwiska, imiona oraz nazwiska rodowe, daty i miejsca urodzenia rodziców dziecka. Rodzicami dziecka w prawie polskim mogą być tylko matka i ojciec. Polskie ustawodawstwo nie zna innej kategorii rodzica. Przepisy p.a.s.c. jako ojca zawsze wskazują mężczyznę (m.in.: art. 19 ust. 2 pkt 1 - rejestr stanu cywilnego; art. 63 ust. 2 pkt 6 p.a.s.c. - uznanie ojcostwa; art. 64 ust. 1 - odmowa przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa). Kodeks rodzinny i opiekuńczy w postępowaniach dotyczących rejestracji zdarzeń z zakresu stanu cywilnego, stosowany jest uzupełniająco w kwestiach nieuregulowanych w p.a.s.c. (np. art. 61 § 1 i 2 p.a.s.c. nawiązuje w swej treści do instytucji uznania ojcostwa i sądowego ustalenia ojcostwa). Przepisy dotyczące ojcostwa (art. 62 - 86 k.r.o.), niezależnie od sposobu jego ustalenia, za każdym razem jako ojca dziecka wskazują mężczyznę. Przykładowo, zgodnie z art. 85 § 1 k.r.o. domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem dziecka. Według zaś art. 85 § 2 k.r.o. okoliczność, że matka w tym okresie obcowała także z innym mężczyzną, może być podstawą do obalenia domniemania tylko wtedy, gdy z okoliczności wynika, że ojcostwo innego mężczyzny jest bardziej prawdopodobne. Matką dziecka jest natomiast, zgodnie z art. 619 k.r.o., kobieta, która je urodziła.
Wyrok NSA z dnia 27 września 2023 r., II OSK 1012/22
Standard: 79696 (pełna treść orzeczenia)
W polskim porządku prawnym nie jest możliwe uznanie za rodzica osoby tej samej płci co rodzic biologiczny.
Z uzasadnienia uchwały składu siedmiu sędziów NSA z 2 grudnia 2019 r., II OPS 1/19 wynika, że "Rodzicami dziecka w prawie polskim mogą być tylko matka i ojciec. Polskie ustawodawstwo nie zna innej kategorii rodzica.
Rodzicielstwo obejmuje macierzyństwo i ojcostwo, a nie dwa macierzyństwa lub dwa ojcostwa.
Również na gruncie art. 18 Konstytucji RP wskazuje się zasadnie, że umiejscowienie w art. 18 Konstytucji RP rodzicielstwa po pojęciach małżeństwa, rodziny i macierzyństwa wskazuje na ścisły ich związek. Podobnie jak miało to miejsce w odniesieniu do innych pojęć, o których mowa w powołanym przepisie Konstytucji RP, uzasadnione jest odwołanie się do znaczenia, jakie pojęcie to ma w języku ogólnym. Oznacza ono fakt biologiczny – pochodzenie dziecka od rodziców oraz oparty na tym fakcie łączący te osoby stosunek prawny. Taki stosunek prawny występuje w dwóch postaciach – jako macierzyństwo i jako ojcostwo (por. np. P. Borysiak, w: Konstytucja RP. Komentarz, pod red. M. Safjana i L. Boska, Legalis 2016, komentarz do art. 18, Nb 163).
Zasady dotyczące określania danych co do pochodzenia obywatela polskiego od określonych rodziców, którego to dane są ujawniane w bazie PESEL oraz w dowodzie osobistym w oparciu o dokumenty źródłowe w postaci aktów stanu cywilnego, pozostają, jako dotyczące w istocie praw stanu, poza regulacjami prawa unijnego. Podobnie Europejska konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności nie nakłada na państwa strony tej Konwencji obowiązku ujawniania w takich rejestrach i dokumentach danych sprzecznych z podstawowymi zasadami porządku prawnego tych państw, co w niniejszej sprawie dotyczy nieuznawania w polskim porządku prawnym rodzicielstwa osób tej samej płci.
Wyrok WSA z dnia 20 listopada 2020 r., IV SA/Wa 1618/20
Standard: 79956 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 80031
Standard: 79702
Standard: 80027
Standard: 79938