Zgoda dłużnika na przejęcie długu (art. 519 § 2 pkt 1 k.c.)

Zgoda dłużnika na przejęcie długu przez osobę trzecią na podstawie umowy z wierzycielem może być wyrażona w dowolny sposób.

Zgoda dłużnika na przejęcie długu może być wprawdzie wyrażona w dowolny sposób. Nie można jednak aprobować stanowiska przedstawicieli części piśmiennictwa, wymagającego, z powołaniem się na art. 63 § 2 k.c. w zw. z art. 522 k.c., dla zgody dłużnika formy pisemnej dla celów dowodowych (art. 74 k.c.).

Z art. 63 § 2 k.c. wynika, że jeżeli do ważności czynności prawnej wymagana jest forma szczególna, zgoda osoby trzeciej na dokonanie tej czynności powinna być wyrażona w tej samej formie, a zatem w ten sam sposób, który jest przewidziany dla czynności prawnej, i pod tą samą sankcją (czyli również pod rygorem nieważności).

Ponieważ art. 522 zd. 1 k.c. zastrzega dla umowy o przejęcie długu formę pisemną pod rygorem nieważności, art. 63 § 2 k.c. dotyczyłby również zgody na przejęcie długu zarówno wierzyciela, jak i dłużnika. Artykuł 522 zd. 2 k.c. nakazując pod rygorem nieważności zachowanie formy pisemnej dla zgody wierzyciela, wyklucza jednak zastosowanie art. 63 § 2 k.c. nie tylko w odniesieniu do zgody wierzyciela, ale i dłużnika. Zawarte bowiem w art. 522 zd. 2 k.c. zastrzeżenie pod rygorem nieważności formy pisemnej jedynie dla zgody wierzyciela tarciłoby sens, gdyby wymaganie formy pisemnej dla zgody dłużnika pod tą samą sankcją wynikało z art. 63 § 2 k.c.

Wynikające z art. 522 zd. 2 k.c. uchylenie zastosowania art. 63 § 2 k.c. oznacza w odniesieniu do zgody dłużnika powrót do reguły ustanowionej w art. 60 k.c., tj. dowolność sposobu wyrażenia zgody dłużnika na przejęcie jego długu przez osobę trzecią na podstawie umowy z wierzycielem. Przedstawione zróżnicowanie regulacji formy zgody wierzyciela i zgody dłużnika odpowiada niejednakowej doniosłości wymogu zgody każdego z nich. Z uwagi na ryzyko, jakie przejęcie długu niesie dla wierzyciela, jego zgoda powinna być wynikiem dojrzałego namysłu i nie budzić wątpliwości. Osiągnięciu tych celów sprzyja forma pisemna pod rygorem nieważności. W odniesieniu natomiast do zgody dłużnika racje te odpadają, ponieważ przejęcie długu leży zasadniczo w interesie dłużnika. Tu zatem brak uzasadnienia dla formy szczególnej.

Wyrok SN z dnia 26 czerwca 1998 r., II CKN 825/97

Standard: 79571 (pełna treść orzeczenia)