Błąd co do prawa w przestępstwie prania brudnych pieniędzy

Fakt niewystarczającej nieznajomości ję­zyka polskiego oraz zakrajowość oskarżonego nie uzasadniają przyjęcia, że R. K. (2) czynu przypisanego mu w punkcie I. wyroku dopuścił się w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że zachodzi okoliczność wyłącza­jąca bezprawność albo winę. Penalizacja prania brudnych pieniędzy nie jest ewenementem właściwym tylko dla polskiego prawa karnego. Jest to typ za­broniony ścigany od wielu lat praktycznie w bardzo wielu systemach prawnych, również na mocy prawa międzynarodowego (np. Konwencja o praniu, ujawnia­niu, zajmowaniu i konfiskacie dochodów pochodzących z przestępstwa, spo­rządzona w S. dnia 8 listopada 1990r. /Dz. U. Nr 46, poz. 394/ oraz Konwencja Rady Europy o praniu, ujawnianiu, zajmowaniu i konfiskacie do­chodów pochodzących z przestępstwa oraz o finansowaniu terroryzmu, spo­rządzona w W. dnia 16 maja 2005r. /Dz. U. Nr 165, poz. 1028/).

Oskarżony jest osobą dorosłą, zdobył wyższe wyk­ształcenie, a jego zachowania obejmujące m. in. otworzenie kilku rachunków bankowych (bez rzeczowego uzasadnienia) oraz posiadanie aparatów telefo­nicznych wykorzystywanych do rejestracji w serwisie płatniczym, jak też zakup wielu telefonów komórkowych i kart sim jednoznacznie wskazują na świado­mość udziału w przestępczym procederze.

Błąd co do prawa wyłącza winę i odpowiedzialność karną, jeśli jest usprawiedliwiony; dla dokonania takiej oceny należy posłużyć się kryterium normatywnym miarodajnego obywatela, który – będąc w sytuacji sprawcy – także nie miałby świadomości bezprawności czynu; wówczas błąd taki można by usprawiedliwić. Za usprawiedliwiony może być uznany tylko taki błąd, co do którego nie można sprawcy postawić zarzutu, że przy zachowaniu przeciętnej przezorności mógł tego błędu uniknąć (P. Kozłowska-Kalisz [w:] M. Mozgawa (red.),  Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, Lex/el. 2023, te­za 2 do art. 30 kk).

Wyrok SA w Warszawie z dnia 19 października 2023 r., VIII AKa 184/23

Standard: 78743 (pełna treść orzeczenia)