Usiłowanie nieudolne oszustwa

Oskarżeni nie uświadamiali sobie, że złożenie wniosku o odszkodowanie nie będzie skutecznym środkiem jego uzyskania, bo miejsce wystąpienia pożaru nie było objęte umową ubezpieczenia. Ewidentnie taka sytuacja podpada pod przepis art. 13§2 k.k. Zamiar nie ma istotnego znaczenia dla rozdzielenia usiłowania udolnego od nieudolnego, bo w obu przypadkach sprawca działa w zamiarze popełnienia przestępstwa, a tylko w przypadku usiłowania nieudolnego nie uświadamia sobie, że dokonanie przestępstwa nie jest możliwe.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 8 kwietnia 2022 r., II AKa 341/21

Standard: 78141 (pełna treść orzeczenia)

W okolicznościach sprawy oskarżeni myśleli, że pokrzywdzonej będzie przysługiwać prawo własności nieruchomości, a jak się okazało takie prawo jej nie przysługiwało. Tym się jednak różni błąd stanowiący istotę usiłowania nieudolnego od błędu z art. 28 § 1 k.k., że sprawca w przypadku usiłowania nieudolnego chce popełnić przestępstwo, a w przypadku błędu z art. 28 § 1 k.k. tego nie chce.

Jak wskazano w Komentarzy do Kodeksu karnego „Należy więc pozostać przy oparciu wyróżnienia usiłowania nieudolnego na stwierdzeniu błędu co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego, tyle tylko, że błędzie działającym w odwrotnym kierunku, niż ma to miejsce w sytuacji określonej w art. 28 § 1. Sprawca błędnie przyjmuje, że działa wobec obiektu będącego nośnikiem dobra prawnego stanowiącego znamię określonego typu czynu zabronionego (błędnie przyjmuje, że np. strzela do człowieka, podczas gdy jest to manekin) lub błędnie przyjmuje, że posługuje się właściwym środkiem do dokonania określonego czynu zabronionego (chcąc zabić człowieka przez podanie trucizny, podaje w rzeczywistości nieszkodliwy środek).” (Zoll [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Cześć I. Komentarz do art. 1-52, wyd. V, red. W. Wróbel, Warszawa 2016, art. 13.). 

Wyrok SA w Warszawie z dnia 16 marca 2022 r., II AKa 447/21

Standard: 78142 (pełna treść orzeczenia)