Kumulatywny zbieg art. 155 k.k. i art. 157 k.k.

Kwalifikacja art. 157 § 2 k.k. i art. 155 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. jest dopuszczalna, choć nie można jej stosować automatycznie w odniesieniu do każdego czynu podobnego do czynu przypisanego skazanemu.

Różnica zdań na temat zakresu działania reguły konsumpcji (pochłaniania) w odniesieniu do zbiegu przepisów ustawy dotyczących nieumyślnego spowodowania śmierci i naruszenia nietykalności cielesnej lub spowodowania lekkich obrażeń ciała znajduje odbicie w piśmiennictwie i orzecznictwie od wielu lat (zob. A. Spotowski, op. cit., s. 153 – 156). Część autorów oraz część sądów podkreśla, że przyjęcie w podobnej do zaistniałej w rozpoznawanej sprawie sytuacji kwalifikacji z art. 155 k.k. powoduje, że przepis ten pochłania uprzednie umyślne naruszenie nietykalności cielesnej, a także spowodowanie poprzez uderzenie w twarz, przynajmniej lekkich obrażeń ciała (zob. B. Michalski, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do art. 117 – 221. Tom I, red. A. Wąsek, R. Zawłocki, Warszawa 2010, s. 335 –336; wyrok SA w Krakowie z dnia 26 kwietnia 2006 r., II Aka 59/06)

Inni (zob. wyroki i literatura wymienione we wcześniejszej części uzasadnienia) postulują jednak przyjmowanie w podobnych sytuacjach kwalifikacji kumulatywnej, uznając że tylko ona oddaje złożoność sytuacji, która w danej sprawie występuje. Celem kumulatywnej kwalifikacji czynu w przypadku zbiegu przepisów ustawy jest odzwierciedlenie pełnej kryminalnej zawartości bezprawia. Stosowanie reguły konsumpcji (pochłaniania) powinno mieć miejsce w razie krzyżowania się zakresów obu przepisów, gdy zachodzi wyraźna i duża dysproporcja stopnia społecznej szkodliwości poszczególnych typów czynów zabronionych. Uznać jednak równocześnie trzeba, że o stosowaniu reguły konsumpcji nie decydują raczej relacje logiczne lecz przede wszystkim względy natury teleologicznej, czyli celowościowej (zob. J. Giezek, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 2007, s. 98 – 99).

Postanowienie SN z dnia 23 listopada 2011 r., V KK 220/11

Standard: 76698 (pełna treść orzeczenia)

Artykuł 155 pozostaje we właściwym zbiegu (kumulatywnym) z art. 157 § 1, jeżeli następstwem czynu polegającego na spowodowaniu uszczerbku zdrowia, określonego w tym przepisie, będzie śmierć pokrzywdzonego, które to następstwo będzie mogło być przypisane sprawcy uszczerbku.

Stwierdzenie zamiaru spowodowania przez sprawcę jakiegokolwiek innego uszczerbku na zdrowiu pokrzywdzonego niż ten określony w art. 156 § 1 k.k. (tj. uszczerbek ciężki) i jednocześnie nieumyślne spowodowanie śmierci pokrzywdzonego, winno być na gruncie Kodeksu karnego z 1997 roku oceniane w kategoriach zbiegu kumulatywnego (w tym także zbiegu pomijalnego). Tak np. A. Zoll stwierdza, że: „

Postanowienie SN z dnia 3 stycznia 2006 r., II KK 80/05

Standard: 76001 (pełna treść orzeczenia)