SP ZOZ jako podmiot obowiązany do udzielenia informacji publicznej

Co do zasady uznać należy, iż dopuszczalne jest skorzystanie przez SPZOZ z ochrony przewidzianej w art. 5 ust. 2 u.d.i.p., dotyczącej tajemnicy przedsiębiorcy. Jednak skorzystanie z takiej ochrony może miejsce tylko i wyłącznie w przypadku, gdy spełnione zostaną zarówno przesłanki formalne, jak i materialne wystąpienia tajemnicy przedsiębiorcy, a organ zobowiązany w rozumieniu u.d.i.p. odmawiając udostępnienia informacji publicznej z takiego powodu, w sposób należyty wykaże spełnienia tych przesłanek.

Co do zasady nie ma ograniczenia w zakresie możliwości powoływania się przez SPZOZ na tajemnicę przedsiębiorcy. Z prawa takiego korzystać mogą wszyscy przedsiębiorcy, zarówno ci o charakterze prywatnym, jak i finansowani przez podmioty o charakterze publicznym jak np. spółki Skarbu Państwa, czy spółki jednostek samorządu terytorialnego (por. wyrok NSA z dnia 14 listopada 2023 r., III OSK 2704/21).

Co prawda SPZOZ nie jest typowym przedsiębiorca. Zgodnie treścią § 1 załącznika do Uchwały Nr XLVIII.300.2018 Rady Powiatu z dnia 28 czerwca 2018 r. statutu SPZOZO, podmiot ten jest podmiotem leczniczym niebędącym przedsiębiorcą. Przepisy ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 991, dalej jako u.d.l.) wyraźnie określają samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej jako podmioty lecznicze niebędące przedsiębiorcami - art. 2 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 4 ust. 1 pkt 2 tej ustawy. Tym niemniej uznać należy, że SPZOZ, będący samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej, nie traci uprawień wynikających z art. 5 ust. 2 u.d.i.p., jak również z przepisów statuujących tajemnicę przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 11 ust. 4 u.z.n.k., z racji tylko posiadanej formy organizacyjnej podmiotu leczniczego. Uzasadniając powyższą tezę należy odwołać się do przepisu art. 2 u.z.n.k., który wprost wyjaśnia, że przedsiębiorcami, w rozumieniu ustawy, są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej. Jak wynika zaś z art. 16 ust. 1 u.d.l., działalność lecznicza jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców. Natomiast ust. 1a tego przepisu wskazuje, kiedy działalność lecznicza nie stanowi działalności regulowanej w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców, ograniczając ten wyjątek do przypadków działalności leczniczej: 1) podmiotów leczniczych w formie jednostki budżetowej; 1a) podmiotów leczniczych w formie jednostki wojskowej; 2) działalności leczniczej wykonywanej jako: a) działalność pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r. poz. 239 i 395), chyba że zachodzą przesłanki określone w art. 9 ust. 1 tej ustawy, b) działalność charytatywno-opiekuńcza, jeżeli przepisy odrębne przewidują prowadzenie takiej działalności. Skoro zatem działalność lecznicza prowadzona przez SPZOZ nie została wyłączona z działalności regulowanej, albowiem nie zachodzi żaden z przypadków stanowiących podstawę takiego wyłączenia, działalność lecznicza prowadzona przez ten podmiot jest działalnością gospodarczą, w opisanym powyżej rozumieniu.

Pogląd przyznający szpitalom potencjalną możliwość powoływania się na tajemnicę przedsiębiorcy przewidzianą w art. 5 ust. 2 u.d.i.p. prezentowany jest też w orzecznictwie sądowym (por. np.: wyrok WSA w Krakowie z dnia 12 września 2016 r., II SA/Kr 747/16, wyroki NSA z 5 kwietnia 2013 r., I OSK 190, sygn. I OSK 193/13, oraz z 25 listopada 2015 r., I OSK 1877/14, sygn. I OSK 1880/14, wyrok WSA w Białymstoku z dnia 7 września 2017 r., II SA/Bk 308/17, wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 23 lutego 2021 r., II SA/Bd 878/20).

Wyrok WSA z dnia 18 stycznia 2024 r., II SA/Go 668/23

Standard: 75259 (pełna treść orzeczenia)

SP ZOZ w B. powinien być traktowany - w rozumieniu ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i u.d.i.p. – jak przedsiębiorca, którego tajemnica podlega ochronie. Przyjęcie odmiennego poglądu naruszałoby bez wątpienia gwarancje zachowania uczciwej konkurencji w szczególności w stosunków do podmiotów niepublicznych. Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej w toku postępowań o zawarcie umów o udzielenie świadczeń zdrowotnych nie mogłyby bowiem skutecznie powoływać się na tajemnicę przedsiębiorstwa. Tymczasem tajemnica przedsiębiorstwa na bronić przedsiębiorstwo przed negatywnymi skutkami, jakie mogłoby dla prowadzonej przez nie działalności wywołać udzielenie w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej określonych informacji. Pogląd przyznający szpitalom potencjalną możliwość powoływania się na tajemnicę przedsiębiorcy przewidzianą w art. 5 ust. 2 u.d.i.p. prezentowany jest też w orzecznictwie sądowym.

 Wyrok WSA z dnia 7 września 2017 r., II SA/Bk 308/17

Standard: 75258 (pełna treść orzeczenia)