Zdolność wnioskowa; krąg uczestników w sprawie o ustanowienie służebności przesyłu

Legitymacja do żądania ustanowienia służebności przesyłu (roszczenie o ustanowienie służebności) przysługuje ściśle określonym osobom, tj. tylko i wyłącznie przedsiębiorcy oraz właścicielowi nieruchomości, na której znajdują się urządzenia przesyłowe. Jak ustalono na podstawie aktualnych wydruków księgi wieczystej o numerze (...), w toku postępowania w dniu 16 stycznia 2015 roku wnioskodawczyni E. Z. zbyła przedmiotową nieruchomość. W konsekwencji, zdaniem sądu, utraciła ona legitymację do żądania ustanowienia służebności przesyłu na działce (...) oraz zapłaty na swoją rzecz wynagrodzenia z tego tytułu.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że przepis art. 192 pkt 3 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. co do zasady nie ma zastosowania w sprawie o ustanowienie służebności, albowiem kwestię kręgu uczestników w postępowaniu nieprocesowym samodzielnie reguluje art. 510 k.p.c. ( tak Sąd Najwyższy w postanowieniach z 9 października 2013 roku, V CZ 47/13 oraz z 20 października 2004 roku, IV CK 91/04).

W przypadku roszczenia o ustanowienie służebności przesyłu krąg uczestników postępowania uregulowany został przez przepisy prawa materialnego, tj. art. 305 [2] k.c. Zbycie rzeczy objętej sporem nie pozostawało zatem bez wpływu na dalszy tok postępowania. Sąd nie stwierdził przy tym, ażeby konieczne było wezwanie z urzędu do wzięcia udziału w sprawie nowych właścicieli nieruchomości (art. 510 § 2 k.p.c.), albowiem wezwanie to dotyczyć powinno uczestnika postępowania, a nie wnioskodawcy.

Według sądu, niedopuszczalna byłaby sytuacja, w której wzywa się inne osoby do wzięcia udziału w sprawie w charakterze wnioskodawców, narzucając im tym samym konieczność dochodzenia roszczenia, w tym przypadku ustanowienia służebności. Nie jest przecież wykluczona możliwość, że aktualni właściciele nieruchomości nie odmawialiby zawarcia umowy ustanowienia służebności przesyłu z przedsiębiorcą, jak też nie spieraliby się z nim o wysokość wynagrodzenia z tego tytułu.

Zauważyć również należy, że przepis art. 514 § 2 k.p.c. przewiduje oddalenie wniosku w postępowaniu nieprocesowym z powodu oczywistego braku uprawnienia wnioskodawcy, i to na posiedzeniu niejawnym bez wzywania zainteresowanych do udziału w sprawie.

Postanowienie SR w Grudziądzu z dnia 31 marca 2016 r., I Ns 772/13

Standard: 4980 (pełna treść orzeczenia)