Adwokat jako osoba sprawująca funkcje publiczne

Adwokat obwiniony w postępowaniu dyscyplinarnym, może w ramach przysługującego mu prawa do obrony, ujawnić informacje objęte tajemnicą adwokacką, jednakże w granicach niezbędnych do odparcia zarzutu popełnienia postępowania dyscyplinarnego należy uznać za prawdopodobne, że w niniejszej sprawie adwokat z tego prawa skorzystał i że takie informacje znalazły się w aktach postepowania dyscyplinarnego. Trzeba jednakże zwrócić uwagę na to, że w tej sprawie wniosek o udostępnienie informacji publicznej dotyczył wyłącznie dokumentów wytworzonych przez organ dyscyplinarny w toku czynności sprawdzających i dochodzeń wobec konkretnego adwokata, a więc również czynności wykonywanych we wstępnej fazie tego postępowania, m. in. postanowień o odmowie wszczęcia dochodzenia czy postanowień o wszczęciu dochodzenia. Z tych względów trudno uznać za przekonywające wyjaśnienie organu, że treść wszystkich dokumentów objętych wnioskiem o udostępnienie podlega ochronie jako tajemnica adwokacka, ponieważ oznaczałoby to, że już na etapie czynności sprawdzających, poprzedzających podęcie "decyzji" o wszczęciu lub odmowie wszczęcia dochodzenia w sprawie dyscyplinarnej adwokat ujawnił tajemnicę adwokacką, podejmując niewątpliwie ryzyko narażenia się z tego powodu na odpowiedzialność dyscyplinarną.

Mając to wszystko na uwadze Sąd uznaje odmowę udostępnienia wszystkich wnioskowanych dokumentów dotyczących dochodzeń dyscyplinarnych ze względu na ochronę tajemnicy adwokackiej za zbyt ogólnie uzasadnioną, nie biorącą pod uwagę treści poszczególnych dokumentów z punktu widzenia zawartej w nich tajemnicy adwokackiej w rozumieniu wyżej przedstawionym, i przez to uważa tę odmowę za pozbawioną podstaw prawnych.

Wyrok WSA w Warszawie z dnia 20 lipca 2020 r., II SA/Wa 406/20

Standard: 74800 (pełna treść orzeczenia)

Adwokat podczas i w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych, korzysta z ochrony prawnej, podobnie jak sędzia i prokurator, bowiem jest funkcjonariuszem publicznym (art. 7 ust. 1 u.P.a.). Stąd też adwokat, jako osoba wykonująca zawód zaufania publicznego i korzystająca w związku z jego wykonywaniem z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym, realizuje funkcje i zadania publiczne.

Sprawowanie władzy dyscyplinarnej przez organ samorządu zawodowego jest formą wykonywania władzy publicznej.

Doskonalenie zawodowe adwokatów i kształcenie aplikantów adwokackich jest zadaniem publicznym wykonywanym przez samorząd zawodowy, stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 76 ust. 5 u.P.a.

Sąd za nieprawidłowe uznaje stanowisko wyrażonej przez ORA w uzasadnieniu ww. uchwały z 31 sierpnia 2016r. - zaakceptowane przez Prezydium NRA w zaskarżonej uchwale że "adwokat nie pełniący żadnej funkcji samorządowej jest zawsze osobą prywatną i prawo do informacji o nim niezależnie od uregulowań ustawy o ochronie danych osobowych, podlega ograniczeniom także stosownie do art. 5 ust. 2 uidp." Adwokatura, zgodnie z art. 1 ust. 1 – 4 u.P.a., jest powołana do udzielania pomocy prawnej (o czym szerzej stanowi art. 4), współdziałania w ochronie praw i wolności obywatelskich oraz w kształtowaniu i stosowaniu prawa. Adwokat w wykonywaniu swoich obowiązków zawodowych podlega tylko ustawom. Tytuł zawodowy "adwokat" podlega ochronie prawnej. Adwokat podczas i w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych korzysta z ochrony prawnej, podobnie jak sędzia i prokurator (art. 7 ust. 1 u.P.a.).

Ograniczenie z art. 5 ust. 2 u.d.i.p. nie dotyczy jednak informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa. Ze zdania drugiego ww. przepisu wynika, że prawo do prywatności osób pełniących funkcje publiczne podlega ograniczeniu, w sytuacji, gdy dane prywatne mają związek z pełnioną funkcją (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 marca 2013r., I OSK 2872/12).

W orzecznictwie NSA podkreśla się ponadto, że gdyby organy samorządu zawodowego uznały, że informacje żądane wkraczają w sferę prywatności, to w odniesieniu do osoby publicznej wymagane jest podanie przyczyny i podstawy odmowy uwzględnienia żądania (por. wyrok NSA z 9 lutego 2007r., I OSK 517/06).

Wyrok WSA z dnia 31 stycznia 2020 r., II SA/Wa 2562/19

Standard: 74791 (pełna treść orzeczenia)