Zbieg sankcji administracyjnej i karnej z tytułu przywozu lub wywozu odpadów za granicę wbrew przepisom (ne bis in idem)

Nie narusza art. 2 Konstytucji RP wymierzenie kary pieniężnej na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów pomimo, że przeciwko skarżącemu toczy się postępowanie przygotowawcze o przestępstwo z art. 183 § 4 K.k., co skutkuje dopuszczeniem możliwości stosowania wobec tej samej osoby za ten sam czyn podwójnej odpowiedzialności - sankcji administracyjnej i odpowiedzialności karnej.

Czyn z art. 183 § 4 K.k. polega na przywozie lub wywozie odpadów za granicę lub wbrew przepisom. Natomiast kara pieniężna, o której mowa w art. 32 ust. 1 cyt. ustawy nakładana jest na odbiorcę odpadów przywiezionych nielegalnie bez dokonania wymaganego zgłoszenia. Zatem opisane w wyżej wskazanych przepisach sankcje obejmują różne zachowania: przywóz odpadów (K.k) i odbiór odpadów (ustawa o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów). W związku z tym nie ma tożsamości sytuacji, w związku z którą skarżący mógłby, tak jak twierdzi, zostać dwukrotnie ukarany.

Definicja odbiorcy odpadów, jak również treść art. 32 ust. 1 ustawy nie uzależniają nałożenia kary pieniężnej na odbiorcę odpadów nielegalnie przemieszczonych od umyślności dokonania tego czynu. Ustawa o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów tylko w art. 32 ust. 1 stanowi o okolicznościach nałożenia kary pieniężnej na odbiorców odpadów nielegalnie przemieszczonych.

Przywołany przez stronę art. 32 ust. 3 i art. 33 tej ustawy dotyczy okoliczności nakładania kar pieniężnych za naruszenie warunków zgłoszenia lub udzielonej zgody na międzynarodowe przemieszczanie odpadów zarówno na odbiorcę odpadów, jak i na wysyłającego, w zależności od tego, kto ponosi odpowiedzialność za zaistniałe naruszenie, wobec czego nie jest możliwe zastosowanie analogii między ww przepisami prawa. Kara pieniężna nakłada jest na podmiot (osobę fizyczną czy prawną) w sytuacji w której doszło do obiektywnego naruszenia normy a nie zawinionego.

Popełnienie przestępstwa z art. 183 § 4 k.k. przypisać można tylko osobie fizycznej której wina nie budzi wątpliwości. Wina do ogólnie rzecz ujmując stosunek sprawcy do czynu, proces decyzyjny powiązany z określonym zachowaniem się sprawcy a co za tym idzie tego rodzaju działanie które można przypisać tylko i wyłącznie osobie fizycznej. Kara pieniężna natomiast związana jest obiektywnym faktem naruszenia normy i to zarówno przez osobę fizyczną jak i osobę prawną (np. spółkę prawa handlowego). Ta fundamentalna różnica leży u podstaw uznania, że przesłanką odpowiedzialności z art. 32 ust. 1 ustawy o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów nie jest wina, co czyni zarzut skarżących za nie trafny.

Wyrok WSA w Warszawie z dnia 21 listopada 2012 r., IV SA/Wa 1195/12

Standard: 73735 (pełna treść orzeczenia)