Obligacyjne skutki naruszenia zobowiązania niedokonywania oznaczonych rozporządzeń prawem (art. 57 § 2 k.c.)
Wyłączenie, ograniczenie uprawnienia do przeniesienia prawa zbywalnego (art. 57 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Jak wynika z art. 198 k.c. – współwłaściciel nim rozporządzać udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Czynności rozporządzenia udziałem obejmują zbycie udziału, jego obciążenie oraz zrzeczenie się udziału. Istotne jest, że zgodnie z art. 57 § 1 k.c. możliwość rozporządzania udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli nie może być przez czynność prawną wyłączona czy też ograniczona, przy czym współwłaściciel może tylko zobowiązać się wobec pozostałych współwłaścicieli, że nie dokona określonego rozporządzenia udziałem (art. 57 § 2 k.c.).
Wyrok WSA z dnia 24 marca 2015 r., IV SA/Wa 210/15
Standard: 72325 (pełna treść orzeczenia)
W świetle przepisu art. 57 § 2 k.c. można mówić jedynie o ewentualnej odpowiedzialności odszkodowawczej, a nie o skutku bezwzględnej nieważności.
Dokonane przez uprawnionego wbrew umownemu zakazowi rozporządzenie prawem jest skuteczne, rozporządzenie zaś stanowi w tym przypadku niewykonanie zobowiązania i rodzi odpowiedzialność odszkodowawczą uprawnionego względem wierzyciela na podstawie art. 471 k.c. Podobne stanowisko prezentowane jest powszechnie w judykaturze.
W wyroku z dnia 5 marca 1981 roku w sprawie II CR 39/81 Sąd Najwyższy wskazał, że zbycie spółdzielczego prawa do lokalu typu własnościowego przez osobę, która zobowiązała się do jego niezbywania, jest prawnie skuteczne, może jednak uzasadniać obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej takim zbyciem – wbrew przyjętemu na siebie zobowiązaniu. Podobnie Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 14 marca 2014 roku w sprawie VI ACa 1179/13 podkreślił , że wyjątek przewidziany w art. 57 § 2 k.c. oznacza, iż osoba uprawniona może zobowiązać się względem innego podmiotu do niedokonywania określonych rozporządzeń przysługującym jej prawem np. że nie przeniesie, nie obciąży albo nie zniesie nabytego prawa majątkowego. Tego rodzaju zobowiązanie wywołuje skutki tylko między stronami owego stosunku obligacyjnego i nie wyłącza prawa podmiotowego z obrotu, jeżeli prawo to według ustawy jest zbywalne. zobowiązanie takie nie odnosi skutku wobec osób trzecich, natomiast może rodzić odpowiedzialność odszkodowawczą za szkodę spowodowaną niewykonaniem tego zobowiązania (art. 471 k.c.), a zatem może uzasadniać obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej np. zbyciem prawa – wbrew przyjętemu na siebie zobowiązaniu.
Wyrok SA w Łodzi z dnia 15 października 2014 r., I ACa 696/14
Standard: 72321 (pełna treść orzeczenia)