Staranność finansującego przy sprzedaży rzeczy będącej przedmiotem leasingu w ramach rozliczenia korzyści, o których mowa w art. 709[15] k.c.
Żądanie natychmiastowego zapłacenia rat (art. 709[15] k.c.)
Jeżeli leasingodawca, pomimo zachowania należytej staranności, w okresie od rozwiązania umowy leasingu do upływu okresu, na jaki została ona zawarta, nie sprzedał rzeczy, ani nie zagospodarował jej w sposób przynoszący mu ekonomiczną korzyść, nie ma podstaw do uwzględnienia jej wartości przy rozliczeniu stron umowy leasingu w oparciu o art. 709[15] k.c.
Skoro strony zawarły umowę leasingu w obrocie obustronnie profesjonalnym, jako przedsiębiorcy, to obowiązane były do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach tego rodzaju, określanej przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności stosownie do wymagań art. 355 § 1 i 2 k.c.
Nie można pomijać, że finansujący nabywa rzecz w celu oddania w leasing, a jej sprzedaż jest jedynie konsekwencją wcześniejszego rozwiązania umowy leasingu i zarazem wykonaniem przyjętego przez leasingodawcę kontraktowego obowiązku sprzedaży przedmiotu leasingu po wykonaniu uprawnienia do rozwiązania umowy, przewidzianego w art. 709[15] k.c. Finansujący nie jest zatem zobowiązany do podejmowania szczególnych, ponadprzeciętnych starań wykraczających poza staranność ogólnie wymaganą od profesjonalisty. Na niezachowanie nienależytej staranności może wskazywać sytuacja, gdy rzecz zostanie sprzedana za cenę istotnie niższą od jej wartości rynkowej bądź po upływie długiego czasu co może w znaczący sposób wpłynąć na jej wartość.
W zależności od charakteru rzeczy będącej przedmiotem leasingu oraz od aktualnej sytuacji rynkowej finansujący, zachowując należytą staranność, może sprzedać rzecz będącą przedmiotem umowy leasingu za cenę nawet znacząco odbiegającą od jej wartości rynkowej. W wyjątkowych wypadkach w odniesieniu do będących przedmiotem leasingu rzeczy trudno zbywalnych, pomimo zachowania należytej staranności, konieczne może okazać się nawet jej oddanie do utylizacji, co może nastąpić, zwłaszcza w sytuacji ponoszenia przez finansującego wysokich kosztów związanych z przechowywaniem rzeczy.
Wyrok SN z dnia 25 listopada 2022 r., II CSKP 169/22
Standard: 72260 (pełna treść orzeczenia)
Sąd Apelacyjny podziela pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 12 grudnia 2013 r., V CSK 566/12, zgodnie z którym źródłem ceny (korzyści) jest wprawdzie umowa sprzedaży, jednakże umowa ta stanowi konsekwencję wcześniejszego rozwiązania umowy leasingu i zarazem wykonanie przyjętego przez leasingodawcę kontraktowego obowiązku sprzedaży przedmiotu leasingu po wykonaniu uprawnienia do rozwiązania umowy, przewidzianego w art. 709(15) k.c. Konieczne jest więc dokonanie oceny prawidłowości wykonania tego obowiązku. Ocena prawidłowości wykonania tego obowiązku w odniesieniu do powódki powinna przy tym być dokonana z uwzględnieniem wzorca staranności przewidzianego w art. 355 § 2 k.c. Należy przyjąć, że w razie ustalenia nienależytej staranności finansującego w podjęciu czynności zmierzających do sprzedaży rzeczy będącej przedmiotem leasingu rozliczeniu - w ramach korzyści o których mowa w art. 709(15) k.c. - nie będzie podlegała cena uzyskana ze sprzedaży rzeczy w chwili jej zwrotu, lecz najbardziej prawdopodobna cena, za jaką mógł sprzedać rzecz finansujący, gdyby z należytą starannością podjął czynności w celu jej sprzedaży. Korzyścią uzyskaną przez leasingodawcę jest bowiem cena, którą realnie mógł uzyskać ze sprzedaży rzeczy bez podejmowania szczególnych starań ale z zachowaniem należytej staranności wymaganej od profesjonalisty.
Wyrok SA w Warszawie z dnia 29 czerwca 2017 r., I ACa 676/16
Standard: 72276 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 72261