Przelew wierzytelności bankowej a przerwa biegu przedawnienia wywołana egzekucją prowadzoną przez bank

Bankowy tytuł egzekucyjny stwarzał specjalną, dogodną dla banku sytuację, gdy chodzi o dochodzenie przysługujących mu wierzytelności. Bank wystawiał tytuł egzekucyjny i po nadaniu klauzuli wykonalności mógł na jego podstawie prowadzić egzekucję.

Wprawdzie ustawa z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015, poz. 1854) zniosła ten przywilej, ale zgodnie z art. 11 ust. 3 tej ustawy bankowy tytuł egzekucyjny, któremu nadano klauzulę wykonalności na podstawie przepisów dotychczas obowiązujących, zachowuje moc tytułu wykonawczego także po uchyleniu art. 96 - 98 Prawa bankowego.

Nabywca wierzytelności dochodzonej przez bank na podstawie bankowego tytułu wykonawczego niebędący bankiem nie może powoływać się na skutki związane z prowadzeniem takiej egzekucji przez bank, w tym na przerwę biegu przedawnienia, która odnosi się tylko do podmiotu będącego bankiem. Skutki związane z egzekucją prowadzoną na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego, w tym możliwość powoływania się na przerwę biegu przedawnienia roszczenia wynikającego z wierzytelności, zbytej przez bank osobie niebędącej bankiem nie przechodzą, bowiem na cesjonariusza, czyli w rozpoznawanej sprawie (…) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z/s w W. (pozwanego).

Za utrwaloną w orzecznictwie należy uznać wykładnię przepisów o przelewie wierzytelności dochodzonej na podstawie bankowego tytułu wykonawczego, zbytej na rzecz osoby, która nie jest bankiem, że nabywca takiej wierzytelności nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem, a następnie umorzeniem egzekucji.

Przyjmuje się, że skutek przerwania biegu przedawnienia zachodzi tylko w podmiotowych i przedmiotowych granicach czynności podjętej przez wierzyciela (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 listopada 2014 r., II CSK 196/14 nie publ.) W konsekwencji należy uznać, że skutki prawne postępowania egzekucyjnego wszczętego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, są związane tylko z podmiotami, które mogły wystawiać taki tytuł i prowadzić egzekucję na jego podstawie, a więc tylko z bankami. Jeżeli zbycie wierzytelności, której dotyczy przerwa biegu przedawnienia następuje na rzecz innego banku, to nabywca może powoływać się na skutki związane z przerwą biegi przedawnienia. Natomiast, gdy nabywcą jest osoba niebędąca bankiem brak podstaw prawnych, aby na nią można było rozciągać skutki przywileju, z którego może korzystać tylko bank. W konsekwencji należy uznać, że materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego, jako czynności wierzyciela – banku prowadzące do przerwy biegu przedawnienia, dotyczą wyłącznie tego wierzyciela, natomiast nie może na nie powoływać się nabywca wierzytelności niebędący bankiem. Podobnie Sąd Najwyższy w uchwale z 29 czerwca 2016 r., III CZP 29/16 oraz postanowieniu z dnia 29 października 2016 r., III CZP 60/16.

Wyrok SN z dnia 20 kwietnia 2018 r., II CSK 410/17

Standard: 22612 (pełna treść orzeczenia)

Co do zasady na skutek cesji wierzytelności cesjonariusz nabywa wierzytelność w takim kształcie, w jakim przysługiwała ona zbywcy, co odnosi się również do liczenia biegu przedawnienia roszczenia o zapłatę sumy objętej tą wierzytelnością. W konsekwencji, jeżeli bieg terminu przedawnienia uległ przerwaniu, nabywca wierzytelności - wstępując w tę samą sytuację, w której w chwili zbycia wierzytelności pozostawał jej zbywca - może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia, która zaistniałą u cedenta.

Od tej zasady, istnieje ważny wyjątek.

Nabywca wierzytelności dochodzonej przez bank na podstawie bankowego tytułu wykonawczego niebędący bankiem nie może powoływać się na skutki związane z prowadzeniem takiej egzekucji przez bank, w tym na przerwę biegu przedawnienia, która odnosi się tylko do podmiotu będącego bankiem. Nabywca takiej wierzytelności nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem, a następnie umorzeniem egzekucji.

Wyrok SN z dnia 20 kwietnia 2018 r., II CSK 410/17

Standard: 22613 (pełna treść orzeczenia)