Relacja art. 11[1] k.p. do art. 23 k.c.

Art. 11[1] k.p. nie jest „innym przepisem” w rozumieniu art. 23 k.c. Poszanowanie przez pracodawcę godności i innych dóbr osobistych pracownika jest bowiem w świetle pierwszego z powołanych przepisów kategorią odrębnej od prawa cywilnego gałęzi prawa i to kategorią podniesioną do rangi jednej z podstawowych jej zasad. Podstawą dochodzenia przez pracownika roszczeń z tytułu naruszenia przez pracodawcę jego dóbr osobistych w ramach stosunku pracy jest zatem unormowanie zawarte w art. 11[1] k. p., a w kwestiach nieuregulowanych tym przepisem zastosowanie mają - z mocy odesłania zamieszczonego w art. 300 k. p. – przepisy Kodeksu cywilnego.

Art.11[1] Kodeksu pracy, w myśl którego pracodawca powinien szanować godność i inne dobra osobiste pracownika. Cytowany przepis nie definiuje pojęcia dóbr osobistych. Nie czyni tego również art.23 Kodeksu cywilnego, jednakże zawiera on przykładowy katalog owych dóbr, do których należą zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazczość i racjonalizatorstwo.

W doktrynie prawa z jednej strony podkreśla się, że kategoria dóbr osobistych ma charakter dynamiczny, zmienny w czasie, a przedstawione w art. 23 k.c. i art. 11[1] k.p. wyliczenie owych dóbr jest jedynie przykładowe, bowiem praktyka życia codziennego stale wykształca nowe kategorie dóbr osobistych.

Przyjęcie wskazanej wyżej relacji pomiędzy art. 11⊃1; Kodeksu pracy i art. 23 Kodeksu cywilnego uprawnia do konstruowania na płaszczyźnie prawa pracy – zwłaszcza wobec jedynie przykładowego (a nie pełnego ) katalogu dóbr osobistych zawartego w ostatnim z cytowanych przepisów – pojęcia dóbr osobistych pracownika, uwzględniającego specyfikę tej gałęzi prawa.

Skoro dobrami osobistymi według doktryny są uznawane przez system prawny wartości (tj. wysoko cenione stany rzeczy), obejmujące fizyczną i psychiczną integralność człowieka, jego indywidualność oraz godność i pozycję w społeczeństwie, stanowiące przesłankę samorealizacji osoby ludzkiej, to takich wartości można również doszukiwać się na płaszczyźnie prawa pracy, regulującego funkcjonowanie człowieka w jakże ważnej dla niego sferze zawodowej (pracowniczej).

Wyrok SN z dnia 18 sierpnia 2010 r., II PK 228/09

Standard: 71907 (pełna treść orzeczenia)