Pojęcie "orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie” w postępowaniu zabezpieczającym (art. 394 § 1 k.p.c.)

Postanowienia zapadające w postanowieniu zabezpieczającym toczącym się w ramach postępowania procesowego nie są orzeczeniami „kończącymi postępowanie w sprawie” w rozumieniu art. 394 § 1 in princ. k.p.c. Nie odnoszą się bowiem do przedmiotu sporu, ani nie zamykają drogi do wydania wyroku, czyli rozstrzygnięcia sprawy co do istoty w danej instancji (zob. uchwały składu siedmiu sędziów SN z 24 listopada 1998 r., III CZP 44/98, i z 31 maja 2000 r. III ZP 1/00).

Sprawami cywilnymi są sprawy w znaczeniu merytorycznym, stanowiące główny przedmiot rozstrzygnięcia sądu. W tym ujęciu przez „sprawę” należy rozumieć spór, całość sporu. Pojęcie to nie obejmuje różnorodnych kwestii, co do których sąd wypowiada się w toku postępowania bądź podejmuje je w związku z rozstrzygnięciem sprawy (zob. uchwałę SN (7) z 6 października 2000 r., III CZP 31/00). Zatem pojęcie „orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie” nie obejmuje orzeczeń incydentalnych, ubocznych, a także takich, które zamykają tylko jakiś fragment sprawy lub jej boczny nurt, rozstrzygają kwestię wpadkową albo finalizują postępowanie pomocnicze bądź czynności przygotowawcze (zob. uchwałę SN z 27 marca 2008 r., III CZP 11/08).

Nawet gdyby na tle postępowania zabezpieczającego uznać, że do sprawy w przedmiocie zabezpieczenia na mocy odesłania z art. 13 § 2 k.p.c. ma zastosowanie wskazane wyżej kryterium, to postanowieniem kończącym postępowanie w takiej sprawie „zabezpieczającej” byłoby jedynie postanowienie odnoszące się do przedmiotu zabezpieczenia, a więc udzielające zabezpieczenia, odrzucające albo oddalające wniosek o udzielenie zabezpieczenia, umarzające postępowanie zabezpieczające, uchylające lub zmieniające zabezpieczenie (art. 742 k.p.c.) oraz stwierdzające upadek zabezpieczenia (art. 744 § 3, art. 754[1] § 3, art. 757 k.p.c.).

Postanowienie SN z dnia 2 marca 2023 r., II CSKP 1082/22

Standard: 71566 (pełna treść orzeczenia)