Prawo odkupu i jego wykonanie (art. 593 k.c.)
Prawo odkupu (art. 593 -595 k.c.)
Wykonanie prawa odkupu, będące jednostronną czynnością prawną, polega na złożeniu kupującemu przez uprawnionego oświadczenia woli o wykonaniu tego uprawnienia.
W odniesieniu do nieruchomości jednostronne oświadczenie woli uprawnionego o skorzystaniu z prawa odkupu rodzi obowiązek przeniesienia (z powrotem) prawa własności, czyli wykonania czynności rozporządzającej (zob. uchwała SN z 27 kwietnia 1994 r., III CZP 60/94).
Prawo to jest skuteczne między stronami. Jednakże w odniesieniu do nieruchomości prawo odkupu może zostać wpisane do księgi wieczystej (zob. art. 17 u.k.w.h.), co wywołuje ten skutek prawny, że nabywca nieruchomości nabywa ją wraz z tym obciążeniem. W takiej sytuacji uprawniony z tytułu prawa odkupu ujawnionego w księdze wieczystej będzie mógł wykonać to prawo w stosunku do osoby, która nabyła nieruchomość obciążoną tym prawem (art. 16 ust. 2 i art. 17 u.k.w.h.), co prowadzi do powstania po stronie aktualnego właściciela obowiązku zawarcia umowy zobowiązującej do przeniesienia własności na rzecz uprawnionego z tytułu prawa odkupu.
Wyrok SN z dnia 10 stycznia 2023 r., II CSKP 518/22
Standard: 71539 (pełna treść orzeczenia)
Dopuszczalne jest zastrzeżenie prawa odkupu również po zawarciu umowy sprzedaży.
Przyjmuje się, że zastrzeżenie prawa odkupu ma charakter dwustronnej umowy o charakterze zobowiązującym, w której kupujący zobowiązuje się do powrotnego przeniesienia na sprzedającego prawa własności przedmiotu sprzedaży w przypadku skorzystania przez niego z prawa odkupu.
Wyrok SA w Poznaniu z dnia 24 października 2012 r., I ACa 764/12
Standard: 71543 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 71542