Ocena w postępowaniu wieczystoksięgowym realizacji celu służebności gruntowej (art. 285 § 2 k.c,)

Dokonanie przez sąd prawidłowej oceny co do tego, czy ustanowienie służebności gruntowej w konkretnym przypadku realizuje cel określony w art. 285 § 2 k.c., nie jest możliwe w postępowaniu wieczystoksięgowym (por. uchwała SN z dnia 17 stycznia 2003 r., III CZP 79/02; postanowienie SN z dnia 21 lipca 2010 r., III CSK 322/09). Prawidłowa ocena w tym przedmiocie wymaga bowiem poczynienia stosownych ustaleń faktycznych, poprzedzonych odpowiednim postępowaniem dowodowym, odnoszących się do warunków panujących na konkretnej nieruchomości wspólnej, czego sąd wieczystoksięgowy, mogący w myśl art. 626[8] § 2 k.p.c. orzekać jedynie w oparciu o treść wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz księgi wieczystej, nie jest w stanie wykonać.

Powyższe nie przekreśla jednak uprawnienia i zarazem obowiązku sądu wieczystoksięgowego do oceny umowy o ustanowienie służebności gruntowej, jako dokumentu dołączonego do wniosku i mającego stanowić podstawę żądanego wpisu do księgi wieczystej, nie tylko pod względem formalnym, lecz także pod względem skuteczności materialnej, w tym przede wszystkim z punktu widzenia przesłanek określonych w art. 285 § 1 k.c. Jednakże ocena ta może być dokonana jedynie w oparciu o materiał, o którym mowa w art. 626[8] § 2 k.p.c.

Postanowienie SN z dnia 17 listopada 2011 r., III CSK 15/11

Standard: 24460 (pełna treść orzeczenia)

Zbadanie, czy ustanowiona służebność gruntowa zwiększa użyteczność nieruchomości władnącej usuwa się spod oceny sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym. Jak już wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 stycznia 2003 r., III CZP 97/02 w postępowaniu wieczystoksięgowym nie jest dopuszczalne badanie skuteczności materialnoprawnej umowy o ustanowieniu służebności gruntowej w zakresie jej zgodności z celem takiej czynności, o którym mowa w art. 285 § 2 k.c.

Postanowienie SN z dnia 20 października 2011 r., III CSK 322/10

Standard: 69838 (pełna treść orzeczenia)