Usunięcie niezgodności polegające na wykreśleniu prawa i zamknięciu księgi wieczystej
Uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym (art. 10 u.k.w.h.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Usunięcie niezgodności pomiędzy stanem jawnym z księgi wieczystej i stanem prawnym rzeczywistym określonej nieruchomości (art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, jedn. tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.) może polegać także na wykreśleniu prawa i zamknięciu księgi wieczystej, jeżeli ujawnione w niej prawo (np. prawo własności wyodrębnionego lokalu) w ogóle nie powstało.
Art. 10 ust. 1 u.k.w.i.h. nie ogranicza samej prawnej formuły rozstrzygnięcia zmierzającego do „usunięcia niezgodności”. In concreto mogłoby zatem wchodzić w grę także nakazanie wykreślenia oznaczonego wpisu własności i zamknięcia księgi wieczystej obejmującej nieistniejące prawo rzeczowe.
W sprawie, w której rozstrzygano o uzgodnieniu treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, stan faktyczny był taki, że ta sama działka geodezyjna objęta została dwiema księgami wieczystymi i w księgach tych byli ujawnieni różni właściciele tej samej działki. Pozostawało to, rzecz jasna, w sprzeczności z regułą wyrażoną w art. 24 u.k.w.i.h. (jedna księga dla tej samej nieruchomości).
W uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 29 lutego 1996 r., III CZP 16/96, Sąd Najwyższy w sposób przekonywujący wyjaśnił, że w takiej, szczególnej sytuacji dopuszczalne jest uzgodnienie stanu prawnego przez wykreślenie wpisów dotyczących działek, dla których prowadzona jest inna księga wieczysta.
Na tle podobnego stanu faktycznego jak w niniejszej sprawie Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 7 listopada 2008 r., IV CSK 264/08 stwierdził, że „usunięcie niezgodności pomiędzy stanem jawnym z księgi i stanem rzeczywistym nieruchomości może (...) polegać na wykreśleniu prawa i zamknięciu księgi w wieczystej, jeżeli okaże się, że prawo takie nie powstało (...)”. Myśl ta została następnie rozwinięta w uzasadneinidu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 sierpnia 2009 r., IV CSK 81/09, IV CSK 81/09. Stwierdzono tam m.in., że możliwe jest uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, polegające także na nakazaniu jej zamknięcia.
Wyrok SN z dnia 8 lipca 2011 r., IV CSK 536/10
Standard: 70489 (pełna treść orzeczenia)
Uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym może polegać na nakazaniu jaj zamknięcia.
Zamknięcia księgi wieczystej dokonuje się m.in. gdy wynika to z orzeczenia sądu. Nie można wykluczyć, że orzeczeniem takim może być wyrok wydany w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, jeżeli nieruchomość (własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej), dla której prowadzona jest księga wieczysta, nie istnieje.
Wyrok SN z dnia 12 sierpnia 2009 r., IV CSK 81/09
Standard: 70491 (pełna treść orzeczenia)