Moc dowodowa aktu nadania ziem, wydanego na podstawie ustawy z dnia 26 października 1971 r.
Rozgraniczenie nieruchomości według stanu prawnego (art. 153 k.c.) Gospodarstwo rolne (art. 55[3] k.c.) Dokument urzędowy (art. 244 k.p.c. i art. 485 § 1 pkt 1 k.p.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Uzyskanie choćby przez jednego z uczestników postępowania o rozgraniczenie prawomocnego aktu własności na podstawie przepisów ustawy z 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych wywiera wpływ na rozgraniczenie, o tyle, że linia określająca zakres własności na podstawie art. 1 powyższej ustawy, wyznaczyła stan prawny danej nieruchomości. (por. uchwałę SN z 4 kwietnia 1975 r., III CZP 92/74).
W rozważanym stanie faktycznym rozgraniczane nieruchomości były przedmiotem uwłaszczeń. Nabycie własności nastąpiło więc z mocy prawa, przy czym uwłaszczeniu podlegały działki w takich granicach, w jakich znajdowały się w posiadaniu rolnika w dniu wejścia w życie ustawy uwłaszczeniowej (czyli 4 listopada 1971 r.).
Sąd w sprawie o rozgraniczenie powinien zatem dokonywać samodzielnych ustaleń co do przebiegu granicy, w tym i co do ustalenia stanu posiadania w dacie 4 listopada 1971 r., jako prowadzącego z mocy prawa do nabycia własności oraz ewentualnie, przy uwzględnieniu zasiedzenia przygranicznych pasów gruntu (por. uchwałę SN z 11 maja 1995 r., III CZP 45/95). Istotnym więc w sprawie było ustalenie, czy granica ewidencyjna zgodnie z pomiarami dokonanymi w 1974 r. była zgodna z przebiegiem granic według stanu posiadania w dacie 4 listopada 1971 r. (dacie wejścia w życie powyższej ustawy) oraz czy po dacie 4 listopada 1971 r. mogło dojść do zmian w stanie władania, spowodowanym przesunięciem linii posiadania, skutkującym w następstwie zasiedzeniem przygranicznego pasa gruntu, które to ustalenia Sąd pierwszej instancji w pełni prawidłowo poczynił przede wszystkim na podstawie osobowych źródeł dowodowych.
Postanowienie SO w Łomży z dnia 16 marca 2017 r., I Ca 49/17
Standard: 10741 (pełna treść orzeczenia)
Wydana decyzja organu administracyjnego w postępowaniu uwłaszczeniowym, przeprowadzanym na podstawie ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych ma charakter potwierdzający (deklaratoryjny). Organ administracyjny ustalał jedynie nabycie prawa własności nieruchomości, nie dokonując kontroli granicy, i nie miał kompetencji do wykonania rozgraniczenia w toku postępowania uwłaszczeniowego. Z tego względu w przypadku określenia w akcie własności ziemi obszaru i konfiguracji działki z naruszeniem art. 12 ust. 7 ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych, sąd dokonujący rozgraniczenia może samodzielnie ustalić granicę działek zgodnie ze stanem samoistnego posiadania nieruchomości w dniu wejścia w życie ustawy uwłaszczeniowej. Samoistny posiadacz nabywał bowiem własność nieruchomości na podstawie art. 1 ust. 1 tej ustawy w takich granicach, w jakich faktycznie wykonywał swe władztwo w stosunku do posiadanej nieruchomości w dniu wejścia ustawy uwłaszczeniowej w życie, nawet jeżeli stan jej posiadania nie był zgodny z obszarem i konfiguracją działek wynikających z ewidencji gruntów (por. uchwała SN z dnia 4 kwietnia 1975 r., III CZP 92/74, postanowienia SN: z dnia 23 czerwca 1978 r., IV CR 268/78 oraz z dnia 19 sierpnia 2009 r., III CZP 51/09).
Przeszkodą do ustalenia przebiegu granic według stanu prawnego odmiennego od wynikającego z aktów własności ziemi, jeżeli w aktach tych nieruchomości zostały określone według danych z ewidencji gruntów, nie stanowi art. 63 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 107, poz. 464 z późn. zm.), który wyłączył możliwość wzruszenia aktów własności ziemi (por. uchwała SN z dnia 11 maja 1995 r., III CZP 45/95).
O zakresie (przestrzennym) prawa własności nie decydują wpisy z ewidencji gruntów. Również wpisy w księdze wieczystej danych geodezyjnych ustalających stan prawny nieruchomości mają znaczenie deklaratoryjne i same nie tworzą prawa, ani nie sanują jego braku (por. postanowienia SN z dnia 18 stycznia 1958 r., III CR 258/57 oraz z dnia 19 sierpnia 2009 r., III CZP 51/09).
Postanowienie SN z dnia 16 lutego 2012 r., IV CSK 252/11
Standard: 19778 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 70953
Standard: 14785
Standard: 69939
Standard: 69934