Doręczenia pism procesowych w razie udzielenia substytucji (art. 141 § 3 k.p.c.)

Udzielenie substytucji powoduje, że substytuta i stronę łączy taki sam stosunek, jaki łączy stronę z pełnomocnikiem, ale nie uchyla kompetencji pełnomocnika, co oznacza, że od chwili udzielenia substytucji strona ma dwóch lub więcej równoprawnych pełnomocników. W takiej sytuacji ma zatem zastosowanie art. 141 § 3 k.p.c. nakazujący doręczanie pism sądowych tylko jednemu pełnomocnikowi. Powinien nim być pełnomocnik, którego adres, jako adres dla doręczeń, wskazała strona. Dopiero wówczas, gdy strona w sposób wyraźny nie wskaże, któremu pełnomocnikowi należy dokonywać doręczeń, wybór należy do sądu lub przewodniczącego (por. wyrok SN z dnia 13 lutego 2004 r., IV CSK 269/02).

Postanowienie SN z dnia 7 czerwca 2017 r., II PZ 6/17

Standard: 74845 (pełna treść orzeczenia)

Udzielenie substytucji powoduje, że substytuta i stronę łączy taki sam stosunek, jaki łączy stronę z pełnomocnikiem, ale nie uchyla kompetencji pełnomocnika, co oznacza, że od chwili udzielenia substytucji strona ma dwóch lub więcej równoprawnych pełnomocników (porównaj orzeczenie SN z dnia 1 maja 1935 r., C.I. 3015/34). W takiej sytuacji ma zatem zastosowanie art. 141 § 3 k.p.c. nakazujący doręczanie pism sądowych tylko jednemu pełnomocnikowi. Powinien nim być pełnomocnik, którego adres, jako adres dla doręczeń, wskazała strona. Dopiero wówczas, gdy strona w sposób wyraźny nie wskaże, któremu pełnomocnikowi należy dokonywać doręczeń, wybór należy do sądu lub przewodniczącego.

Skoro zatem strona powodowa wskazała w apelacji, któremu pełnomocnikowi należy dokonywać doręczeń, Sąd Okręgowy miał obowiązek wysłać zawiadomienie o rozprawie temu właśnie pełnomocnikowi, wskazanemu przez stronę. Wysłanie zawiadomienia innemu pełnomocnikowi stanowi naruszenie art. 141 § 3 k.p.c. Nie prowadziło ono jednak, w okolicznościach sprawy, do pozbawienia strony powodowej możliwości obrony jej praw na rozprawie apelacyjnej. O terminie tej rozprawy został bowiem powiadomiony ustanowiony pełnomocnik strony powodowej, który zawiadomienie to otrzymał i to na tyle wcześniej (dwa tygodnie przed rozprawą), że mógł zawiadomić drugiego pełnomocnika, jak również mógł sam wziąć udział w rozprawie albo zawiadomić Sąd Okręgowy o uchybieniu w doręczeniu wezwania i wnosić o odroczenie rozprawy. Mimo zatem oczywistego naruszenia przez Sąd Okręgowy wskazanego przepisu, strona powodowa nie została pozbawiona możliwości działania na rozprawie apelacyjnej, wobec czego nie doszło do nieważności postępowania.

Wyrok SN z dnia 13 lutego 2004 r., IV CK 269/02

Standard: 69650 (pełna treść orzeczenia)