Woda jako rzeczy w rozumieniu art. 45 k.c.

Kodeks cywilny nie zalicza wody do kategorii rzeczy w rozumieniu art. 45 tej ustawy i wyłącza możliwość samodzielnego obrotu nią, a własność wody jest samodzielnym pojęciem prawnym, do którego nie ma zastosowania art. 140 k.c. (por. uz. uchwały SN z dnia 18 listopada 1971 r., III CZP 28/71, która zachowała aktualność, wyrok SN z dnia 19 listopada 2004 r., II CK 146/04).

Akty prawne o charakterze szczególnym - prawo wodne z 1962 r., z 1974 r. i z 2001 r. wprost odróżniają pojęcie własności wód i własności gruntów nimi pokrytych.

Postanowienie SN z dnia 17 października 2019 r., IV CSK 314/18

Standard: 66554 (pełna treść orzeczenia)

Według art. 14 ust. 1 pr. wod., grunty pokryte wodami powierzchniowymi stanowią własność właściciela tych wód. O własności gruntu przesądza więc własność wody. Gruntami pokrytymi śródlądowymi wodami powierzchniowymi są grunty tworzące dna i brzegi cieków naturalnych, a więc m.in. rzek, w granicach linii brzegu (art. 14 ust. 1a pr. wod.). Grunty te są zasobem nieruchomości Skarbu Państwa, do którego nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (jedn. tekst: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.). Linię brzegu rzeki stanowi krawędź brzegu lub linia stałego porostu traw albo linia, którą ustala się według średniego stanu wody z okresu co najmniej ostatnich 10 lat (art. 15 ust. 1 pr. wod.).

Według art. 16 ust. 1 pr. wod., właściciel wody nie nabywa praw do gruntów zalanych przez wodę podczas powodzi. Jedynie bowiem trwałe zajęcie przez śródlądową wodę powierzchniową płynącą, w sposób naturalny, gruntu niestanowiącego własności właściciela wody, powoduje, że grunt ten staje się własnością właściciela wody (art. 17 ust. 1 pr. wod.).

Postanowienie SN z dnia 17 lutego 2011 r., III CSK 147/10

Standard: 70820 (pełna treść orzeczenia)