Wyłączenie zastosowania art. 429 i art. 430 k.c. w zakresie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych wywołanych przez rzekomego pełnomocnika

W wyroku z dnia 30 października 1969 r., II CR 430/69 Sąd Najwyższy stwierdził, że kontrahent zawierający umowę z osobą nieumocowaną do reprezentowania osoby prawnej nie może dla uzasadnienia odpowiedzialności tej osoby powołać się na art. 429 lub art. 430 k.c., ponieważ przepisy te nie dotyczą odpowiedzialności wynikającej ze szkody wyrządzonej czynnością prawną, choćby przekraczała ona zakres uprawnień osoby, której daną czynność powierzono. Stanowisko to potwierdzono w późniejszym orzecznictwie przez wskazanie, że odpowiedzialność wynikająca z art. 430 k.c. nie powstaje, gdy podwładny (pracownik) nie był upoważniony do dokonywania czynności prowadzących do wyrządzenia szkody (por. wyroki SN z dnia 8 maja 2003 r., II CKN 46/01 i z dnia 29 listopada 2013 r., I CSK 87/13).

Ponoszenie odpowiedzialności odszkodowawczej na podstawie art. 430 k.c. obliguje do naprawienia szkody, ale w granicach adekwatnego związku przyczynowego (art. 361 § 2 k.c.). W granicach tych nie mieści się uszczerbek wynikający z tego, że powódka nie uzyskała wynagrodzenia prowizyjnego według zasad ustalonych w umowie w sytuacji, w której umowa ta w związku z przekroczeniem granic umocowania i odmową potwierdzenia przez pozwaną, była dotknięta nieważnością. Nie można było w szczególności podzielić rozumowania powódki, według którego w braku czynu wywołującego szkodę, tj. przekroczenia umocowania przez pracownika pozwanej, doszłoby do realizacji umowy w pełnym zakresie.

Wyrok SN z dnia 10 maja 2019 r., I CSK 211/18

Standard: 66991 (pełna treść orzeczenia)

Odpowiedzialność z art. 430 k.c. nie powstaje w przypadku osób prawnych, gdy pracownik nie był upoważniony do dokonywania czynności wyrządzających szkodę (wyrok SN z dnia 30 października 1969, II CR 430/69, wyrok SN z dnia 8 maja 2003 r., II CKN 46/01).

Wyrok SN z dnia 29 listopada 2013 r., I CSK 87/13

Standard: 66993 (pełna treść orzeczenia)