Najem wielu, oznaczonych rodzajowo rzeczy

Wynajmujący może zobowiązać się do oddania do używania wielu rzeczy oznaczonych rodzajowo.

Wyrażone w art. 659 i n. k.c., są wystarczająco pojemne, by pomieścić zobowiązanie do oddania do używania wielu, oznaczonych rodzajowo rzeczy. Przedmiot najmu określony rodzajowo in obligatione, podlega wówczas konkretyzacji in solutione, tak że przedmiotem używania przez najemcę są już rzeczy oznaczone co do tożsamości. In casu nie budziło wątpliwości, że tych właśnie konkretnych rzeczy, a nie „takich samych” (jak np. w przypadku użytkowania zespołu środków produkcji czy tzw. użytkowania nieprawidłowego, por. art. 257 i art. 264 k.c.) dotyczył też obowiązek zwrotu obciążający najemcę. Konkretyzacja in solutione nie oznacza, że to właśnie cechy indywidualizujące ‎(np. numer nadwozia pojazdu) stają się kluczowe dla najemcy. Przeciwnie, także na etapie wykonywania umowy mogą one mieć dlań znaczenie drugorzędne, a istotna pozostawać możliwość używania rzeczy posiadających określone cechy gatunkowe.

Ewentualna możliwość czy obowiązek zastąpienia jednej rzeczy inną, posiadającą te cechy, w żaden sposób konstrukcji tej nie burzy. Także, gdy jest następstwem przypadkowego zniszczenia rzeczy albo jej kradzieży.

Wprawdzie zgodnie z regułą określoną w art. 662 § 3 k.c., w razie zniszczenia rzeczy najętej z powodu okoliczności, za które wynajmujący odpowiedzialności nie ponosi, wynajmujący nie ma obowiązku przywrócenia stanu poprzedniego, jednakże ma ona charakter dyspozytywny i ryzyko wystąpienia tego rodzaju zdarzeń może być ukształtowane odmiennie. Zwłaszcza w przypadku, w którym zobowiązanie wynajmującego dotyczy oddania do używania wielu rzeczy oznaczonych rodzajowo, kiedy to zastąpienie rzeczy zniszczonej czy skradzionej inną jest jak najbardziej możliwe.

 Wyrok SN z dnia 18 września 2019 r., IV CSK 296/18

Standard: 66555 (pełna treść orzeczenia)