Zdolność sądowa komitetów rodzicielskich w szkołach i przedszkolach

Komitety rodzicielskie w szkołach i przedszkolach nie posiadają zdolności sądowej.

Szkolny komitet rodzicielski jest społecznym ramieniem szkoły, realizującym - na zleconym mu odcinku działania - jej cele i założenia. 

Sąd Najwyższy, po zanalizowaniu postanowień zawartych w zarządzeniu Ministra Oświaty z dnia 26.II.1949 r. i z dnia 7.X.1954 r. oraz w regulaminach będących ich załącznikami, a normujących sytuację prawną komitetów rodzicielskich, dał w orzeczeniu z dnia 28.III.1956 r. 2 CR 634/55, (OSN z III, poz. 65 z 1958 r.) wyraz następującej konkluzji:

"Komitety rodzicielskie są organem współdziałającym i pomagającym władzom szkolnym w realizacji ich zadań, nie stanowią zatem samoistnej organizacji, a wykonywanie pewnych zadań o charakterze materialnym nie może upoważniać do wniosku, że komitety te prowadzą samoistną działalność gospodarczą, która uzasadniałaby przyznanie im zdolności procesowej.

Za komitety działające łącznie z dyrektorem w imieniu szkoły na podstawie nie zakwestionowanych przez organy nadzorcze uchwał ponosi więc odpowiedzialność Skarb Państwa - prezydium odpowiedniej rady narodowej. Gdyby natomiast członkowie prezydium dopuścili się w swej działalności czynów przekraczających zakres kompetencji komitetu i w związku z tym osoby trzecie poniosły szkodę, to wówczas odpowiedzialność za tę szkodę obciążać będzie poszczególnych członków komitetu według przepisów art. 134 i nast. k.z.".

Tak więc Sąd Najwyższy w zacytowanym orzeczeniu uznał, że szkolny komitet rodzicielski nie może być uważany za wyodrębniony podmiot praw i obowiązków o charakterze cywilnoprawnym, ponieważ nie jest to samoistna organizacja, która ma niezależną pozycję w obrocie prawnym i rozwija samodzielną działalność gospodarczą i społeczną dla realizacji własnych założeń wykraczających poza krąg zadań szkoły, w ramach której działa.

Z poglądem tym należy się zgodzić również na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów prawa w interesującej materii.

Obecnie organizacje i zakres działania komitetów rodzicielskich regulują: zarządzenie Ministra Oświaty z dnia 30 maja 1960 r. w sprawie organizacji i działalności komitetów rodzicielskich w szkołach i przedszkolach (Dz. Urz. Min. Oświaty Nr 8, poz. 132) oraz stanowiący załącznik do tego zarządzenia regulamin komitetu rodzicielskiego, obowiązujący od dnia 22 czerwca 1961 r.

Uchwała SN z dnia 7 lipca 1966 r., III PZP 11/66

Standard: 66413 (pełna treść orzeczenia)