Kierowanie akcją protestacyjną zorganizowaną wbrew przepisom ustawy (art. 26 ust. 2 u.r.s.z.)

Związki zawodowe rolników mogą określić zasady przeprowadzenia akcji protestacyjnej, o której mowa w art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz. U. Nr 55, poz. 236), tylko w taki sposób, aby akcja ta nie naruszała obowiązującego porządku prawnego. W związku z tym kierowanie akcją, której sposób przeprowadzenia narusza prawo, wyczerpuje znamiona przestępstwa określonego w art. 26 ust. 2 powołanej ustawy.

W art. 26 ust. 2 tej ustawy ustawodawca określił typ przestępstwa polegający na kierowaniu, między innymi, akcją protestacyjną zorganizowaną wbrew przepisom ustawy. Interpretacja tego blankietowego przepisu wymaga sięgnięcia do przepisu art. 25 ust. 2 ustawy, według którego rolnicy mają prawo do akcji protestacyjnej w sposób ustalony przez ich związki zawodowe. 

Podejmując próbę interpretacji art. 25 ust. 2 i art. 26 ust. 2 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych odwołać się trzeba do art. 25 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z tym przepisem, w obronie praw i interesów pracowniczych może być zastosowana akcja protestacyjna nie zagrażająca zdrowiu lub życiu ludzkiemu, z zastrzeżeniem przestrzegania obowiązującego porządku prawnego. Wprawdzie w art. 25 ust. 2 ustawy, odnoszącego się do praw rolników, użyte zostało określenie "akcja protestacyjna", bez podobnego dookreślenia, to jednak nie sposób przyjąć, że ustawodawca zagwarantował rolnikom uprawnienia zasadniczo dalej idące niż pracownikom, których dotyczy art. 25 ust. 1 ustawy. Należy przyjąć, że ustawodawca uznał za zbędne dookreślanie akcji protestacyjnej w art. 25 ust. 2 ustawy właśnie dlatego, iż uczynił to już w ust. 1 tego przepisu. Odmienna interpretacja musiałaby zatem opierać się na nie dającym się zaakceptować założeniu, iż w tym samym artykule ustawy, w dwóch jego ustępach, użyto tego samego pojęcia w rozmaitych znaczeniach. Interpretacji takiej sprzeciwiałby się też art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, według którego wszyscy są wobec prawa równi i mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.

W art. 25 ust. 2 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych zagwarantowano rolnikom prawo do akcji protestacyjnej, której sposób realizacji pozostawia się ich organizacji związkowej, akcja ta jednak, podobnie jak w przypadku pracowników, nie może naruszać porządku prawnego.

Związki zawodowe rolników mogą określić zasady przeprowadzenia akcji protestacyjnej, o której mowa w art. 25 ust. 2 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz. U. Nr 55, poz. 236), tylko w taki sposób, aby akcja ta nie naruszała obowiązującego porządku prawnego. W związku z tym, kierowanie akcją, której sposób przeprowadzenia narusza prawo, wyczerpuje znamiona przestępstwa określonego w art. 26 ust. 2 omawianej ustawy.

Art. 25 ust. 2 tej ustawy nie może być interpretowany jako swoisty kontratyp wyłączający bezprawność zachowania osoby kierującej akcją protestacyjną przeprowadzoną w sposób określony przez związki zawodowe rolników, jeśli zachowanie to wyczerpuje także znamiona innego przestępstwa niż określone w art. 26 ust. 2 ustawy. W takim wypadku zachowanie sprawcy podlega kumulatywnej kwalifikacji prawnej (art. 11 § 2 k.k.).

Wyrok SN z dnia 17 maja 2000 r., IV KKN 69/00

Standard: 63910 (pełna treść orzeczenia)